Publikacja "Mechanizmy i źródła wzrostu gospodarczego" jest próbą nawiązania do wielowątkowej dyskusji, jaka toczy się w literaturze światowej oraz polskiej na temat uwarunkowań wzrostu gospodarczego. Znaczenie polityki ekonomicznej państwo, jako czynnika wpływającego na wzrost gospodarczy w krótkim i długim okresie, jest zagadnieniem budzącym wiele kontrowersji.
W wielu dyskusjach, wypowiedziach i publikacjach ekonomistów postuluje się i uzasadnia konieczność odejścia od sterowania popytem na rzecz polityki propodażowej, odejścia od polityki krótkookresowej (doraźnej, bieżącej) na rzecz tworzenia warunków dla długofalowego wzrostu gospodarczego. W tym kontekście dokonuje się rozróżnienia między polityką ekonomiczną w szerszym znaczeniu, która dotyczy całości przedsięwzięć państwa obejmujących ład ekonomiczny i funkcjonowanie gospodarki (polityka ekonomiczna ustrojowa, kształtowana na szczeblu rządu i parlamentu) a polityką bieżącą rządu. Z kolei, oparta na założeniach keynesowskich bieżąca polityka ekonomiczna popytowa ma nadal zwolenników.
- Czy na obecnym etapie rozwoju, gospodarka rynkowa może funkcjonować bez bieżącej polityki ekonomicznej?
- Czy rządy i banki centralne powinny skoncentrować się na tworzeniu podażowych warunków dla długookresowego wzrostu gospodarczego, czy też powinny prowadzić aktywną politykę ekonomiczną w krótkim okresie, opartą na próbach sterowania popytem?
- Kiedy i jaka polityka ekonomiczna może stymulować wzrost gospodarczy lub tworzyć bariery dla tego wzrostu?
Prezentowana książka stanowi próbę odpowiedzi na powyższe pytania.
Wprowadzenie
1. Spójność społeczno-ekonomiczna a wzrost gospodarczy. Wnioski dla Polski z doświadczeń Unii Europejskiej
1.1. Fazowość wzrostu gospodarczego w latach 1990 2006
1.2. Odkładane kwestie spójności społeczno-ekonomicznej
1.3. Problem przydatności wzorca spójności społeczno-ekonomicznej UE dla Polski i Europy Środkowo-Wschodniej
Bibliografia
Streszczenie/Summary
2. W poszukiwaniu strategii innowacyjnej polskiej gospodarki
2.1. Ocena innowacyjności polskiej gospodarki
2.1.1. Zdolność innowacyjna polskiej gospodarki
2.1.2. Pozycja innowacyjna polskiej gospodarki
2.2. Ocena polityki innowacyjnej
2.3. Jaka strategia dla Polski?
2.3.1. Modele strategii
2.3.2. Strategia fińska i irlandzka
2.3.3. Wybór strategii
Bibliografia
Streszczenie/Summary
3. Mechanizm i źródła wzrostu gospodarczego na świecie
3.1. Dualność gospodarki światowej
3.2. Podstawowe fakty dotyczące wzrostu gospodarczego
3.3. Model Phelpsa z korektami
3.4. Krzywa kapeluszowa dla TFA
3.5. Krzywa kapeluszowa dla krajów poza TFA
3.6. Problemy z teorią wzrostu dla krajów poza TFA
3.7. "Całościowa" teoria Parente i Prescotta
3.8. Testy empiryczne
3.9. Implikacje teorii na dłuższą metę
Bibliografia
Streszczenie/Summary
4. Polityka ekonomiczna i kształtowanie się międzynarodowej konkurencyjności gospodarki krajowej
4.1. Istota i cele narodowej polityki ekonomicznejoraz polityki kształtowania międzynarodowej konkurencyjności gospodarki krajowej
4.2. Modelowe rozwiązania realizacji celów polityki ekonomicznej ze szczególnym uwzględnieniem modelu socjalnej gospodarki rynkowej
4.3. Koncepcja zlokalizowanego koukumuania i konkurencyjności międzynarodowej, jako immanentna czyść składowa modelu socjalnej gospodarki rynkowej
4.4. Podstawowe elementy i narzędzia narodowej polityki ekonomicznej w modelu otwartej socjalnej gospodarki rynkowej
4.5. Kształtowanie się międzynarodowej konkurencyjności systemowej Polski i Niemiec po 1990 r.
4.6. Potencjał gospodarczy i poziom realnej międzynarodowej konkurencyjności gospodarki Polski i Niemiec na przełomie XX i XXI w
Bibliografia
Streszczenie/Summary
5. Czy polityka ekonomiczna może być skuteczna jako czynnik oddziałujący na wzrost gospodarczy?
5.1. Endogeniczne modele wzrostu gospodarczego a polityka ekonomiczna
5.2. Finanse publiczne a wzrost gospodarczy w długim okresie. Niekeynesowskie reakcje gospodarki
5.3. Polityka monetarna, inflacja i wzrost gospodarczy w długim okresie
Bibliografia
Streszczenie/Summary
6. Pieniądz, polityka pieniężna a realne procesy gospodarcze
6.1. Ujęcie klasyczne
6.2. Neutralność i superneutralność pieniądza
6.3. Ujęcie neokeynesowskie
6.4. Wnioski z antyinflacyjnej polityki pieniężnej i jej ewolucja
Bibliografia
Streszczenie/Summary
7. Egzogeniczne i endogeniczne modele wzrost u gospodarczego a transformacja gospodarcza
7.1. Czynniki wzrostu gospodarczego w egzogenicznych i endogenicznych modelach wzrostu gospodarczego
7.2. Wpływ pieniądza na wzrost gospodarczy w modelach realnego cyklu koniunkturalnego
7.3. Specyfika okresu transformacji a pieniężne czynniki wzrostu gospodarczego
Bibliografia
Streszczenie/Summary
8. Niezależność banku centralnego a wzrost gospodarczy w literaturze światowej
8.1. Niezależność banku centralnego a wartość i zmienność inflacji
8.2. Niezależność banku centralnego a tempo wzrostu gospodarczego i luka popytowa
8.3. Niezależność banku centralnego a inne zmienne makroekonomiczne
Bibliografia
Streszczenie/Summary
9. Dlaczego system podatkowy wpływa na wzrost gospodarczy?
9.1. Znaczenie polityki podatkowej dla wzrostu gospodarczego
9.2. Optymalny poziom obciążeń podatkowych
9.3. Model wpływu podatków na wzrost gospodarczy
9.3.1. W jaki sposób podatki spowalniają wzrost gospodarczy?
9.3.2. Stopa podatku maksymalizująca stopę wzrostu gospodarczego
9.4. Koszt opodatkowania wyższego od maksymalizującego stopę wzrostu gospodarczego
9.5. Podatki i wzrost gospodarczy w innych krajach
Bibliografia
Streszczenie/Summary
10. Wzrost gospodarczy w świetle analizy historyczno-instytucjonalnej
10.1. Definiowanie instytucji
10.2. Wzrost gospodarczy w teorii i praktyce
10.3. Rola instytucji w procesie wzrostu gospodarczego
10.4. Charakter zmian instytucjonalnych
Bibliografia
Streszczenie/Summary
11. Kapitał zagraniczny a wzrost gospodarczy
11.1. Wpływ BIZ na poziom inwestycji
11.2. Wpływ BIZ na produktywność czynników produkcji
Bibliografia
Streszczenie/Summary
12. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne determinantą wzrostu gospodarczego - studium przypadku
12.1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne Unii Europejskiej
12.2. Produkt Krajowy Brutto w Unii Europejskiej
12.3. Korelacja między bezpośrednimi inwestycjami zagranicznymi a wzrostem gospodarczym
Bibliografia
Streszczenie/Summary
13. Mechanizm credit crunch i jego konsekwencje dla gospodarki Stanów Zjednoczonych
13.1. Teoretyczne aspekty kryzysu kredytowego
13.2. Historia kryzysów kredytowych po drugiej wojnie światowej
13.3. Credit crunch 2007
Bibliografia
Streszczenie/Summary
14. System kursu walutowego a wzrost gospodarczy w świetle teorii i w praktyce
14.1. Klasyfikacja systemów kursów walutowych
14.2. Wpływ systemu kursowego na wzrost gospodarczy i inflację
14.3. Systemy kursowe a wzrost gospodarczy w świetle wyników analiz empirycznych
14.4. Czynniki determinujące wybór reżimu kursowego
Bibliografia
Streszczenie/Summary
15. Założenia i realizacja globalnej strategii wzrostu w krajach rozwijających się w latach 90. i w 2000
15.1. Rola Międzynarodowego Funduszu Walutowego i Banku Światowego we wdrażaniu globalnej strategii wzrostu w krajach rozwijających się
15.2. Płaszczyzny oddziaływania Konsensusu Waszyngtońskiego na gospodarkę krajów rozwijających się i jego wyniki
Bibliografia
Streszczenie/Summary
16. Wybrane aspekty elastyczności rynku pracy
16.1. Formy elastyczności rynku pracy
16.2. Pomiar elastyczności rynku pracy - wybrane wskaźniki
Bibliografia
Streszczenie/Summary
17. Wolność gospodarcza i jej wpływ na procesy rozwoju spoleczno-ekonomicznej
17.1. Metodologia pomiaru i wyniki
17.2. Wolność gospodarcza a poziom rozwoju społeczno-ekonomicznego
17.3. Wolność gospodarcza a wzrost gospodarczy - stan badań
Bibliografia
Streszczenie/Summary
18. Źródła długookresowego wzrostu gospodarczego Chin - rola zagranicznych inwestycji bezpośrednich
18.1. Teoretyczne podstawy analizy
18.2. Reformy gospodarcze i rozwój zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Chinach w latach 1978-2006
18.3. Rola zagranicznych inwestycji bezpośrednich we wzroście poziomu inwestycji całkowitych w Chinach
18.4. Wpływ ZIB na zmiany w strukturze własnościowej firm i zaawansowanie technologiczne produkcji przemysłowej
18.5. Wpływ ZIB na vzrost eksportu i jego strukturę
Bibliografia
Streszczenie/Summary
19. Polityka ekonomiczna Irlandii a jej wzrost gospodarczy w okresie 1989-2000 i 2001-2008
19.1. Polityka gospodarcza w latach 1989-2000
19.1.1. Duże znaczenie środków pomocowych UE w latach 1989-2000
19.1.2. Kluczowe znaczenie BIZ w modernizacji kraju w latach 1989-2000
19.2. Polityka gospodarcza w latach 2001-2008
Bibliografia
Streszczenie/Summary
20. Czy podatki wpływają na wzrost gospodarczy?
20.1. Długoterminowy wzrost gospodarczy i jego znaczenie
20.2. Czy podatki wpływają na wzrost gospodarczy?
20.3. Reformy podatkowe Kennedy'ego i Reagana
20.4. Negatywne skutki utrzymywania wysokich podatków: luka podatkowa
20.5. Rozwojowa idea: podatek liniowy
Bibliografia
Streszczenie/Summary