Cywilnoprawna ochrona dziecka poczętego a stosowanie procedur medycznych / Joanna Haberko

Prezentowana publikacja ukazuje całokształt sytuacji cywilnoprawnej związanej z procedurami medycznymi obejmującymi diagnostykę i terapię przedurodzeniową.

Wykaz 11 Wstęp 15Rozdział I. Status prawny podmiotu chronionego 23 1. Uwagi wstępne 23 2. Sytuacja dziecka poczętego w polskim prawie 32 3. Status prawny dziecka poczętego de lege lata 43 3.1. Uwagi wstępne 43 3.2. Sytuacja dziecka poczętego w świetle Konstytucji RP 44 3.3. Zakres ochrony prawnokarnej udzielanej dziecku poczętemu 50 3.4. Sytuacja dziecka poczętego w prawie cywilnym 61 3.4.1. Uwagi wstępne 61 3.4.2. Problem zdolności prawnej dziecka poczętego 71 3.4.3. Podmiotowość dziecka poczętego w zakresie realizacji uprawnienia do ochrony życia i zdrowia w okresie prenatalnym 82 3.5. Postulaty de lege ferenda w zakresie zmian kodeksu cywilnego 90 3.6. Status cywilnoprawny ludzkiego embrionu przed implantacją 95 4. Wnioski 109 Rozdział II. Rodzice a dziecko poczęte 111 1. Uwagi wstępne 111 2. Władza rodzicielska jako podstawa uprawnień rodziców w stosunku do dziecka 1122.1. Przesłanki powstania władzy rodzicielskiej 112 2.1.1. Koncepcja tradycyjna przyjmująca urodzenie się dziecka jako podstawę nabycia władzy rodzicielskiej 112 2.1.2. Koncepcja przyjmująca poczęcie się dziecka jako podstawę nabycia pewnych atrybutów władzy rodzicielskiej 116 2.2. Uprawnienia rodziców w stosunku do ich nienarodzonego dziecka 127 2.2.1. Charakter uprawnień składających się na władzę rodzicielską w stosunku do dziecka poczętego 127 2.2.2. Przedstawicielstwo ustawowe dziecka poczętego 130 2.3. Uzasadnienie konieczności zmian 133 3. Atrybuty władzy rodzicielskiej przysługujące rodzicom w stosunku do nienarodzonego dziecka 140 3.1. Wykonywanie władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka poczętego 140 3.1.1. Uwagi wstępne 140 3.1.2. Zasady rządzące wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka poczętego 146 3.2. Zasady reprezentacji dziecka poczętego 152 3.3. Osobiste starania i troska rodziców o dziecko poczęte 158 4. Dopuszczalność zastosowania instytucji władzy rodzicielskiej w stosunku do dziecka poczętego w wyniku zastosowania procedur medycznych polegających na zapłodnieniu pozaustrojowym 168 5. Wnioski 180 Rozdział III. Procedury medyczne w fazie życia płodowego 183 1. Uwagi wstępne 183 2. Zakres opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu 187 2.1. Uwzględnienie interesu dziecka poczętego w ramach poradnictwa przedkoncepcyjnego 187 2.2. Zakres badań przedurodzeniowych 190 2.3. Charakter badań ciążowych wykonywanych w trakcie ciąży o prawidłowym przebiegu 194 2.4. Zakres ciążowych badań diagnostycznych 197 2.5. Założenia projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie standardu opieki okołoporodowej 204 3. Interes dziecka poczętego poddawanego diagnostyce prenatalnej 206 3.1. Uwagi wstępne 206 3.2. Badania prenatalne 209 3.2.1. Badania nieinwazyjne 209 3.2.2. Badania inwazyjne 212 4. Zasady postępowania w razie podejrzenia wady płodu lub noworodka 218 4.1. Uwagi wstępne 218 4.2. Wady płodu i noworodka 219 4.2.1. Zagadnienia terminologiczne 219 4.2.2. Wady genetyczne 220 4.2.3. Wady rozwojowe 222 4.3. Interes dziecka poczętego w sytuacji stwierdzenia jego upośledzenia oraz nieuleczalnej choroby zagrażającej życiu 2245. Dopuszczalność zastosowania terapii płodu 226 5.1. Uwagi wstępne 226 5.2. Leczenie farmakologiczne 228 5.3. Leczenie operacyjne 229 6. Postępowanie medyczne wobec płodu powstałego w wyniku zastosowania technik wspomaganego medycznie rozrodu 231 6.1. Uwagi wstępne 231 6.2. Powstanie zarodka 234 6.3. Rozwój zarodka, diagnostyka preimplantacyjna 235 6.4. Inżynieria genetyczna 241 6.5. Szczególne zagadnienia związane z diagnostyką i terapią prenatalną po zastosowaniu technik wspomaganej medycznie prokreacji - wzmianka 250 7. Wnioski 255 Rozdział IV. Kompetencja do podejmowania decyzji i wyrażania zgody w zakresie procedur medycznych w fazie życia płodowego 257 1. Uwagi wstępne 257 2. Zasady ogólne podejmowania decyzji i wyrażania zgody w ramach diagnostyki i terapii 262 2.1. Prawo pacjenta do samostanowienia 262 2.2. Uwagi ogólne obejmujące obowiązek informacyjny poprzedzający wyrażenie zgody na podjęcie działań medycznych 269 2.3. Uwagi ogólne obejmujące charakter zgody pacjenta na podjęcie działań przez lekarza 277 2.4. Forma zgody pacjenta na podjęcie działań przez lekarza 284 2.5. Zasady ogólne w zakresie informacji o wynikach badań 290 2.6. Uwagi ogólne na temat obowiązku zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem 294 3. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody w zakresie opieki przedporodowej w ciąży o prawidłowym przebiegu 299 4. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody w ramach diagnostyki prenatalnej 305 4.1. Podejmowanie decyzji i wyrażanie zgody na przeprowadzenie badań nieinwazyjnych w ramach diagnostyki prenatalnej 305 4.2. Podejmowanie decyzji i wyrażanie zgody na przeprowadzenie badań inwazyjnych w ramach diagnostyki prenatalnej 311 5. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody w ramach procedur medycznych obejmujących terapię prenatalną 320 5.1. Uwagi wstępne 320 5.2. Leczenie farmakologiczne 322 5.2.1. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody na poddanie płodu leczeniu farmakologicznemu 322 5.2.2. Podejmowanie działań medycznych bez zgody w ramach farmakologicznej terapii przedurodzeniowej 326 5.3. Leczenie chirurgiczne 330 5.3.1. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody na poddanie płodu leczeniu chirurgicznemu 330 5.3.2. Podejmowanie zabiegów w ramach prenatalnej terapii chirurgicznej bez zgody 332 5.3.3. Eksperymentalny charakter chirurgii prenatalnej 336 6. Zasady podejmowania decyzji i wyrażania zgody w stosunku do dziecka poczętego po zastosowaniu technik wspomaganej medycznie prokreacji 344 6.1. Medycznie wspomagana prokreacja - autonomia podmiotów-pacjentów 344 6.2. Krąg podmiotów objętych działaniami medycznymi 347 6.3. Zakres przedmiotowy i podmiotowy obowiązku informacyjnego 348 6.4. Wyrażanie zgody na zabiegi wspomaganej medycznie prokreacji 352 6.5. Postulaty de lege ferenda w zakresie uregulowania zasad poddania pacjentów wspomaganej medycznie prokreacji 356 7. Wnioski 360 Rozdział V. Interes dziecka poczętego a stan zdrowia matki 363 1. Uwagi wstępne 363 2. Problem konfliktu wartości: zdrowie matki a zdrowiei życie dziecka poczętego 369 3. Podejmowanie decyzji i wyrażanie zgody na zabiegi medyczne, których podmiotem jest kobieta ciężarna w związku z jej stanem zdrowia, w kontekście ochrony dziecka poczętego 379 3.1. Uwagi wstępne 379 3.2. Interes dziecka poczętego a realizacja obowiązku informacyjnego w ramach procedur medycznych, którym poddawana jest kobieta ciężarna 381 3.3. Interes dziecka poczętego a dopuszczalność stosowania instytucji przywileju terapeutycznego w stosunku do kobiety ciężarnej 387 3.4. Przesłanki podmiotowe wyrażenia zgody przez pacjentkę ciężarną 390 3.5. Forma zgody pacjentki ciężarnej 395 3.6. Interes dziecka poczętego a prawo odmowy zgody i sprzeciw pacjentki ciężarnej na podjęcie działań medycznych 397 3.7. Ochrona interesu dziecka poczętego wobec konieczności podjęcia czynności medycznych4. Interes dziecka poczętego a podejmowanie decyzji i wyrażanie zgody w sytuacjach szczególnych w związku ze stanem zdrowia kobiety ciężarnej 410 4.1. Udział pacjentki ciężarnej w eksperymencie medycznym 410 4.1.1. Podejmowanie decyzji o udziale w eksperymencie medycznym kobiety ciężarnej .4104.1.2. Wymóg formalny zgody na eksperyment medyczny przeprowadzany na pacjentce ciężarnej 415 4.2. Interes dziecka poczętego a dopuszczalność przerywania ciąży w sytuacji zagrożenia dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej 423 4.2.1. Interpretacja przesłanki zagrożenia dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej 423 4.2.2. Podejmowanie decyzji o przerwaniu ciąży w sytuacji zagrożenia dla życia lub zdrowia ciężarnej 430 4.2.3. Wymóg formalny zgody na przerwanie ciąży w sytuacji zagrożenia dla życia lub zdrowia ciężarnej 431 5. Sytuacja prawna ojca dziecka w związku z diagnostyką lub terapią kobiety ciężarnej . 436 6. Wnioski 440 Uwagi końcowe 443 Wykaz powoływanych aktów 449 Wykaz orzecznictwa 455 Bibliografia 457