Książka Krystyny Poklewskiej, uznanej badaczki epoki romantyzmu, zwłaszcza twórczości Aleksandra Fredry oraz dziewiętnastowiecznej Galicji, jest kolejnym świadectwem Jej wieloletnich i głębokich fascynacji rodzimym romantyzmem.
Na publikację składa się wybór tekstów powstałych w latach 1989–2013, w większości uprzednio publikowanych w czasopismach i monografiach zbiorowych. Są to interpretacyjne studia i szkice dotyczące zarówno najważniejszych dzieł polskiej literatury romantycznej, ujmowanych często w kontekście europejskim, jak i równie ciekawych, choć mniej znanych tekstów. Autorka wnikliwie analizuje utwory liryczne, epickie, dramatyczne, publicystyczne oraz prozę dokumentu osobistego, co – przy wielkiej różnorodności problematyki podejmowanej w zbiorze – tworzy interesującą panoramę dorobku rodzimego romantyzmu, postaw i fascynacji jego twórców. Wartość i oryginalność przedstawionych studiów wiąże się z prezentacją indywidualnego punktu widzenia, często polemicznego wobec ugruntowanych literaturoznawczych opinii.
Wstęp 7
I. O wierszach 9
Mickiewicz i Mérimée. Z dziejów dwóch wierszy Mickiewicza 11
„Jestem w stanie wody najczęściej”. O trzech wodnych wierszach Mickiewicza 19
Poeta i żywioły. O wierszu Do Samotności 29
Mickiewiczowskie wariacje na horacjański temat 35
Na sprowadzenie prochów Napoleona: Romantyczne epicedium 41
Romantyczny podróżnik, czyli rzeczywistość w poezję przemieniona. O wierszu Na szczycie piramid 49
II. O podróżach i miejscach 59
Seweryna Goszczyńskiego wędrówki do Tatr i po Tatrach 61
Z Fredrą dyliżansem i koleją 79
Zaproszenie do podróży. O Wspomnieniach Wołynia, Polesia i Litwy Józefa Ignacego Kraszewskiego 93
Podróże i narodziny miłości, czyli o trzech romantycznych komediach (Stacja pocztowa w Hulczy, Noc 1002, Świeczka zgasła 107
Konno przez życie. O Mickiewiczowskim Farysie i Dumie o Wacławie Rzewuskim Słowackiego 113
Przestrzeń i trwanie w Panu Tadeuszu 123
„Kraj młodości szczęśliwy” w Beniowskim. Zwyczajny − niezwyczajny 129
Piękno Szwajcarii – piękno W Szwajcarii 139
III. O publicystyce i prozie 149
„Wielkie odmiany porządku europejskiego”. O antyutopijnej wizji fragmentów Historii przyszłości 151
Między romantyzmem a pozytywizmem (O grupie lwowskiego „Dziennika Literackiego” w latach 1856–1870) 163
O tajemnicach Zaklętego dworu – powieści politycznej 181
„Życie moje dwoistym prądem płynie”. O Zofii Romanowiczównie i jej dziennikach 189
Indeks osób 215