W stronę ontologii. Nicolaia Hartmanna i Martina Heideggera postneokantowskie projekty filozofii / Alicja Pietras

Tematem książki są dwa dwudziestowieczne projekty ontologii: ontologia krytyczna Nicolaia Hartmanna oraz ontologia fundamentalna Martina Heideggera. Autorka dokonuje ich ujęcia zarówno w aspekcie historyczno-filozoficznym, jak i problemowym. Praca ogniskuje się wokół tych kontekstów ich myśli, które do tej pory często było pomijane. Filozofia Hartmanna i filozofia Heideggera zostają więc przedstawione po pierwsze w odniesieniu do filozofii Kanta, po drugie w odniesieniu do neokantyzmu, po trzecie zaś także w odniesieniu do siebie nawzajem. Hartmann i Heidegger dokonują reinterpretacji – w stosunku do interpretacji neokantowskiej – filozofii Kanta, wskazując na zapoznany przez neokantystów, a istotny dla królewieckiego myśliciela, aspekt ontologiczny. Mimo wspólnego punktu wyjścia myślenie Hartmanna oraz myślenie Heideggera rozwijają się w różnych kierunkach, różnie oceniają wartość analiz neokantowskich, w konsekwencji czego ich własne filozoficzne projekty znacznie się od siebie różnią . Obok kontekstu historycznego równie ważny pozostaje kontekst problemowy. Jednym z najważniejszych problemów, które zostają podjęte w książce, jest problem metafizyki oraz nierozerwalnie z nim związany problem wieloznaczności Kantowskiego pojęcia rzecz sama w sobie.

Wstęp ........................................................ 19

Rozdział 1: Kantowski projekt filozofii ........................ 117

1.1. Kantowski projekt odrodzenia metafizyki na tle toczącego

się w drugiej połowie XVIII wieku sporu o oczywistość

podstaw nauk metafizycznych.............................1118

1.2. O dwóch znaczeniach Kantowskiego terminu rzecz

sama w sobie............................................127

1.2.1. Wieloznaczność filozofii Kanta............................127

1.2.2. Dwa pojęcia rzeczy samej w sobie w filozofii po Kancie..129

1.2.3. Dwuznaczność terminu rzecz sama w sobie w filozofii

Kanta..................................................134

1.2.4. Epistemologiczne i ontologiczne konotacje terminu

rzecz sama w sobie.......................................148

1.3. Kantowskie pojęcie metafizyki............................154

1.3.1. Problemy z określeniem Kantowskiego pojęcia metafizyki 154

1.3.2. Kantowski podział filozofii ..........................157

1.3.3. Metafizyka jako epistemologia oraz

metafizyka jako ontologia.................................164

1.3.4. Metafizyka krytyczna jako przezwyciężenie dogmatyzmu

i sceptycyzmu...........................................168

Rozdział 2: Nicolaia Hartmanna interpretacja

Kantowskiego projektu filozofii.....................173

2.1. Metafizyczne interpretacje filozofii Kanta........174

2.2. Szkoła marburska........................................180

2.3. Nicolaia Hartmanna krytyka marburskiej interpretacji

filozofii Kanta............................................183

2.4. Pojęcie rzeczy samej w sobie jako podstawa

stanowiska krytycznego...................................187

2.5. Kantowska krytyka jako krytyka epistemologiczna..194

2.6. Kantowska krytyka jako propedeutyka

krytycznej ontologii......................................105

Rozdział 3: Martina Heideggera interpretacja

Kantowskiego projektu filozofii................... 111

3.1. Neokantyzm jako punkt wyjścia........................... 112

3.2. Kantowska krytyka jako ugruntowanie metafizyki,

czyli ontologia........................................... 117

3.3. Rzecz sama w sobie jako bycie.............................129

3.4. Kantowska krytyka jako kres metafizyki................137

3.5. Bycie jako rzecz sama w sobie.............................152

Rozdział 4: Dwa projekty nowej ontologii................161

4.1. Hartmannowski i Heideggerowski projekt filozofii

w perspektywie problemowej.............................162

4.2. Ontologia ...............................................165

4.3. Metafizyka .............................................. 177

4.4. Metoda filozofii..........................................188

4.5. Filozofia a nauka ........................................197

Rozdział 5: Człowiek i świat. Dwie próby ontologicznego

ujęcia problemu poznania........................213

5.1. Poznanie...............................................214

5.2. Prawda..................................................222

5.3. Człowiek i świat .....................................232

5.4. Świat a tajemnica....................................248

Zakończenie .................................................253

Bibliografia ..................................................263

Indeks nazwisk .............................................275