Opera et artificia / Grzegorz Świątoniowski

Od autora:
Rozmyślanie o rzeczywistości jest najbardziej wartościową formą uczestnictwa w rzeczywistości. Rozmyślanie – nie pisanie. Prawda ta ulega stopniowej erozji (oczywiście także w moich pismach).
Jest coś w naszym świecie z gruntu nieudanego. Trudno to nazwać, nieco łatwiej odczuć – jako coś, co psuje. Znać w tym Diabła, który gdzieś u początków wplótł się w nasze drogi i drwi sobie z różnorodnych, nieraz naprawdę bardzo wyszukanych – religijnych, naukowych, artystycznych, politycznych itp. – egzorcyzmów.
Filozofowie wszelkiej maści byli albo sługami albo tropicielami Diabła. Cała reszta była sługami ludzi.
Oddaję Czytelnikowi zbiór wczesnych pism filozoficznych, ufając, że filozofia, w przeciwieństwie do literatury, jest dla mnie sprawą cały czas otwartą.

Prezentowany zbiór jest wspólnym wydaniem następujących samodzielnych książek:
-     Kryptyki (1992)
-     O informacji w przyrodzie, czyli fenomen wielokomórkowości (1994)
-  Moce przemian (1996)
-     Metafizyka (2001)
-     Cztery eseje (2003).
Tom nie objął Czasu szkiców (1999), który, z uwagi na niejednoznaczny charakter, zdecydowałem się umieścić w zbiorze pism literackich.

Przedmowa 5
Kryptyki (1992) 7
Przedmowa 9
O Miłości 11
Status wiary 19
Kwiatek racjonalisty 30
Pochwały 39
Wyrocznie na koniec XX wieku 41
Przeciw Anzelmowi 56
Tezy o pytaniach 62
Uwagi i komentarze 64
O informacji w przyrodzie, czyli fenomen wielokomórkowości
(1994) 149
Wstęp 151
Określenie życia 152
Rozmnażanie 153
Istota ontogenezy, czyli o czym mówią geny? 155
DNA a kod genetyczny 156
Dwie drogi ewolucji 158
O rekapitulacji w ontogenezie 161
O życiu raków 162
Morfogeneza i morfostaza 166
Starość i śmierć 171
361
Moce przemian (1996) 173
PRZEDMOWA 175
Księga pierwsza: O NAS SAMYCH 179
Księga druga: O NASZYCH DZIEŁACH 189
Księga trzecia: O NASZYCH LOSACH 210
Księga czwarta: O NASZYCH NADZIEJACH 236
Księga piąta: KSIĘGA SŁOW 244
ZAKOŃCZENIE 275
Metafizyka czyli księga rozstrzygnięć (2001) 279
Usprawiedliwienie 281
Część pierwsza: Ja i światSytuacja archetypiczna filozofii.283
Część druga: O istnieniu jako wydarzeniu lokalnym 292
Część trzecia: O dowodach na istnienie i o dowodach
w ogóleKwestia Boga 301
Część czwarta: Intensywność bycia 317
Zakończenie: O świecie i jego filozofii 328
Cztery eseje (2003) 333
Potępienie XX wieku 335
Jeśli Bóg istnieje 341
Kucie dogmatu 346
Korupcja jako element kultury 355