Batoh 1652 – Wiedeń 1683. Od kompromitacji do wiktorii / Marek Groszkowski

Były czasy, gdy polska sztuka wojskowa budziła postrach wszystkich wrogów. Rzeczpospolita była potężna, a jej armie nie tylko chroniły granic państwa, ale prowadziły wojny na terenie przeciwnika. Husaria była najlepszą formacją kawaleryjską świata, a polscy wodzowie potrafili gromić wielokrotnie liczniejsze oddziały wroga. Tak wyglądało ostatnie stulecie potęgi I Rzeczypospolitej.

Układy polityczne wokół Rzeczypospolitej zmieniały się jak w kalejdoskopie. W maju 1652 r. na uroczysku Batoh Tatarzy wespół z Kozakami zmasakrowali wojska koronne. Rzeź jeńców była do tego stopnia przerażająca, że dziś niekiedy nazywa się ją niekiedy „sarmackim Katyniem”. Ale już niebawem z niedawnymi katami Polacy musieli się porozumieć, bo na horyzoncie byli kolejni wrogowie – Turcja i Państwo Moskiewskie.

Po ciężkich walkach z Rosjanami, w 1667 roku Rzeczpospolita musiała podpisać niekorzystny rozejm w Andruszowie. Zmienił on układ sił w Europie Środkowo-Wschodniej i osłabił nasz kraj. Wojska polskie coraz więcej energii musiały poświęcać na obronę granic kraju. W ostatnich dekadach XVII wieku na jej najgroźniejszego przeciwnika wyrosła Turcja. Właśnie wtedy polska sztuka wojenna po raz ostatni zadziwiła świat. Jan Sobieski – najpierw jako hetman, a potem jako król – zadał Turkom klęski, jakich nie doświadczyli oni jeszcze ze strony europejskich armii.

Marek Groszkowski w swojej książce zaprasza czytelników na wędrówkę po polach siedemnastowiecznych bitew. Czas przypomnieć o ostatnim wieku świetności I Rzeczypospolitej, gdzie sława i chwała mieszały się ze zdradą i gnuśnością. Przeczytajmy opowieść o czasach, gdy nawet z tragicznych klęsk potrafiliśmy wyciągać wnioski, by przekuwać je w wielkie zwycięstwa.

Marek Groszkowski – historyk, absolwent Instytutu Historycznego UW, doktorant na Wydziale Historii i Nauk Społecznych UKSW. Pasjonat historii wojskowości nowożytnej oraz historii Ukrainy.

Przedmowa
Rzeź armii koronnej. Bitwa pod Batohem 1652 roku
„Zawarto więc niesławny układ…”. Kampania żwaniecka 1653 roku
Ostatnia wyprawa Rzeczypospolitej na Moskwę. Kampania zadnieprzańska 1663–1664
Podział metodą „o nas bez nas”. Rozejm w Andruszowie 30 stycznia 1667 roku
Pierwszy wielki sukces Sobieskiego. Kampania podhajecka 1667 roku
Wyprawa Sobieskiego na czambuły tatarskie w 1672 roku
Największe zwycięstwo w historii Polski. Bitwa pod Chocimiem 11 listopada 1673 roku
Bitwa pod Wiedniem 12 września 1683 roku
Kampania węgierska wojsk litewskich w latach 1683-1684
Od widma klęski do wielkiego zwycięstwa.
Bitwa pod Parkanami 7–9 października 1683 roku
Bibliografia

historia, Groszkowski, I RP, I Rzeczpospolita, militaria, wojskowość, Rzeczpospolita szlachecka, Batoh, Chmielnicki, rozejm w Andruszowie, Jan Kazimierz, Michał Korybut Wiśniowiecki, Jan III Sobieski, Jan Sobieski, kozacy, tatarzy, Rosja, Turcja, bitwa pod Chocimiem, bitwa pod Wiedniem, Wiedeń 1683, bitwa pod Parkanami,