Ludzie i instytucje wytwarzają specyficzny klimat, warunki życia i działania, które kreują środowiska przedsiębiorczości. Wykorzystując lokalne właściwości terytorium oraz siły globalizacji, środowiska te zyskują zdolność konkurowania w skali międzynarodowej. Terytorialna logika funkcjonowania buduje atmosferę „bycia u siebie”, w miejscu dającym poczucie stabilności i siły. Bezprecedensowy wzrost znaczenia wiedzy i kapitału ludzkiego, a także potencjał lokalnej motoryki procesów rozwoju zdeterminowały definicję nowego terytorialnego paradygmatu rozwoju, bazującego na kapitale terytorialnym. Zakorzenienie społeczne procesów ekonomicznych, w większym niż kiedykolwiek zakresie, kształtuje organizację życia gospodarczego. Niemniej nadal czynniki rozwoju mają tendencję do koncentracji przestrzennej. Zasadniczym wyzwaniem polityki pozostają więc dylematy związane z rozprzestrzenianiem się zjawisk i efektów rozwojowych w nowych warunkach.
Regiony, które potrafią uruchamiać i wzmacniać systemy innowacji oparte na terytorialnej logice funkcjonowania, a zarazem aktywnie i efektywnie uczestniczą w produkcji, absorpcji i dyfuzji wiedzy, zdolne są czerpać korzyści z konkurencji w skali globalnej. środowiska przedsiębiorczości sprawnie dostosowujące się do nowych uwarunkowań stają się ośrodkami i inkubatorami procesów rozwoju gospodarczego i ważnymi animatorami relacji społecznych.
Książka jest adresowana do Czytelników dostrzegających wartość w ludziach i ich relacjach oraz ufających w efektywność otwartego modelu innowacji.
Wstęp 11
CZĘŚĆ 1. Terytorialny wymiar funkcjonowania środowisk przedsiębiorczości w gospodarce opartej na wiedzy – potrzeby współczesnej gospodarki 19
Rozdział 1. Terytorialny charakter procesów rozwoju w warunkach globalizacji 21
1.1. Terytorium – przestrzeń tworzenia się instytucji i koordynacji zachowań 21
1.2. Terytorializacja – „oswajanie” globalizacji 30
1.3. Terytorium – źródło budowania przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw 37
1.4. Kapitał terytorialny jako zasób strategiczny dla przedsiębiorstw 48
Rozdział 2. Ewolucja i istota środowisk przedsiębiorczości 59
2.1. Fenomen środowisk przedsiębiorczości 59
2.2. Instytucjonalny wymiar środowisk przedsiębiorczości – ewolucja terytorialnych systemów produkcji 67
2.3. Sieci w środowiskach przedsiębiorczości 75
2.4. Środowiska innowacyjne – od lokalności do środowiska umiędzynaradawiającego 83
CZĘŚĆ 2. Wiedza i kapitał ludzki jako zasoby strategiczne w rozwoju terytorium – kluczowe czynniki rozwoju 89
Rozdział 1. Wiedza jako specyficzny zasób terytorium 91
1.1. Terytorialne właściwości procesów produkcji i dyfuzji wiedzy 91
1.2. Terytorialny charakter luki wiedzy – wartość i zróżnicowanie zasobów wiedzy 99
1.3. Terytorialna koncentracja wiedzy – klastry i huby wiedzy 106
1.4. „Bliskość” w procesie tworzenia zasobów wiedzy 112
Rozdział 2. Kapitał ludzki jako element aktywów terytorium 119
2.1. Interpretacja znaczenia kapitału ludzkiego w perspektywie terytorium 119
2.2. Pojęcie i właściwości kapitału ludzkiego – ujęcie syntetyczne 135
2.3. Terytorialna koncentracja kapitału ludzkiego 139
Rozdział 3. Procesy innowacyjne w środowiskach przedsiębiorczości 145
3.1. Modele zarządzania innowacjami zdeterminowane terytorialnie 145
3.2. Procesy uczenia się w środowiskach przedsiębiorczości 154
3.3. Środowiska kreatywne i innowacje ukryte w procesach rozwoju terytorium 160
3.4. Innowacyjność środowisk przedsiębiorczości – strategie specjalizacji i dywersyfikacji 174
CZĘŚĆ 3. Terytorialny wymiar inwestycji w wiedzę i rozwój kapitału ludzkiego na rzecz innowacyjnych środowisk przedsiębiorczości. Case study regionu łódzkiego 185
Rozdział 1. Dylematy inwestowania w wiedzę i kapitał ludzki – ujęcie podmiotowe i metodyczne 187
Rozdział 2. Percepcja inwestycji w wiedzę jako czynnika konkurencyjności przedsiębiorstw 193
Rozdział 3. Świadomość potrzeb inwestycyjnych w kapitał ludzki w innowacyjnych środowiskach przedsiębiorczości 199
Rozdział 4. Partnerstwo władz samorządowych i instytucji pozarządowych w obszarze inwestycji w wiedzę i kapitał ludzki 207
Zakończenie. Decentralizacja i terytorializacja polityki rozwoju kapitału ludzkiego – wnioski i rekomendacje 215
Bibliografia 223
Streszczenie 243
Summary 247
Spis rysunków i tabel 251
Nota o Autorze 253