Książka jest odpowiedzią na zawarte w Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego oczekiwania związane z nowym paradygmatem polityki regionalnej. Paradygmat ten zmierza w kierunku wzmocnienia systemu rządzenia wielopoziomowego (multilevel governance).
Kluczowe znaczenie mają w nim zasady efektywności, warunkowości, oparcia polityki na dowodach (evidence-based policy).
Zdecydowanie większą wagę przywiązuje się również do spójności terytorialnej, jako kryterium planowanych i wdrażanych działań rozwojowych. Nowy paradygmat polityki regionalnej zakłada dalsze zwiększenie autonomii samorządu województwa zarówno w zakresie tworzenia wizji rozwoju (strategii), jak i systemu realizacji tej wizji. System realizacji strategii - jej uczestnicy, instrumenty wdrażania, mechanizmy koordynacji oraz monitoring i ewaluacja - przygotowywany i przyjmowany na poziomie samorządowych województw jest przedmiotem niniejszego opracowania.
Wstęp 7
Rozdział 1
Podmioty zaangażowane w realizację strategii 13
1.1. Podmioty należące do sektora publicznego 13
1.1.1. Podmioty administracji samorządowej 13
1.1.2. Podmioty administracji rządowej 24
1.2. Podmioty należące do sektora prywatnego 31
1.2.1. Przedsiębiorstwa 32
1.2.2. Klastry 33
1.2.3. Grupy producentów 34
1.2.4. Instytucje otoczenia biznesu 35
1.3. Podmioty należące do sektora społecznego 39
1.3.1. Sektor społeczny w procesie wdrażania strategicznych kierunków polityki regionalnej 39
1.3.2. Organizacje pozarządowe 41
1.3.3. Podmioty i instytucje związane z sektorem pozarządowym 45
1.3.4. Podmioty ekonomii społecznej 47
1.3.5. Rady społeczne 56
1.3.6. Partnerstwa sektorowe 58
1.4. Podmioty reprezentujące sektor szkolnictwa wyższego, nauki, badań i rozwoju 60
Rozdział 2
Instrumenty wdrażania strategicznych kierunków rozwoju regionalnego 69
2.1. Instrumenty wdrażania strategii - zagadnienia definicyjne 69
2.2. Krajowe dokumenty strategiczne i planistyczne 72
2.3. Regionalne dokumenty strategiczne i planistyczne 75
2.4. Programy operacyjne i programy rozwoju 79
2.4.1. Programy operacyjne w nowej perspektywie finansowej UE (2014-2020) 81
2.4.2. Ramowy Zintegrowany Program Terytorialny 86
2.4.3. Regionalne programy sektorowe 89
2.5. Instrumenty ekonomiczne 91
2.6. Instrumenty organizacyjno-instytucjonalne 93
2.6.1. Regionalne Forum Terytorialne 93
2.6.2. Inne wybrane instrumenty organizacyjno-instytucjonalne 102
2.7. Instrumenty „miękkie" (informacyjno-promocyjne) 103
Rozdział 3
Mechanizmy koordynacji 109
3.1. Komórka organizacyjna urzędu marszałkowskiego odpowiedzialna za organizację i koordynację procesu wdrażania strategii 111
3.1.1. Departament Planowania Strategicznego i Polityki Regionalnej (DPSiPR) 111
3.1.2. Zadania DPSiPR w zakresie koordynowania procesu wdrażania strategii 112
3.2. Kontrakt terytorialny jako mechanizm koordynacji działań rządu i samorządu województwa 115
3.3. Mechanizmy koordynacji działań międzysektorowych 121
Rozdział 4
Monitoring i ewaluacja w systemie realizacji strategii rozwoju województwa 131
4.1. Monitoring i ewaluacja w zarządzaniu rozwojem 131
4.2. Monitoring i ewaluacja - wyjaśnienie pojęć 136
4.3. Charakterystyka formalnych uwarunkowań wpływających na kształt systemu monitorowania i ewaluacji realizacji strategii na poziomie regionalnym 145
4.4. Ramowa charakterystyka struktur i funkcji systemu monitorowania oraz ewaluacji realizacji strategii rozwoju województwa 151
4.5. Zarys przykładowego modelu systemu monitorowania i ewaluacji realizacji strategii rozwoju województwa 154
4.6. Lokalne obserwatoria terytorialne 167
Wnioski i rekomendacje 171
Bibliografia 175
Spis tabel i rysunków 187