Książka „Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w gospodarce regionu; teoria i praktyka" przedstawia specyfikę relacji spółek z udziałem kapitału zagranicznego z otoczeniem regionalnym, a także potencjalne pozytywne i negatywne konsekwencje pojawienia się inwestorów zagranicznych w gospodarce regionu.
Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Łączy elementy ekonomiki regionalnej z dorobkiem teoretycznym dotyczącym bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ). Składa się z dwóch części. W pierwszej przedstawione zostały zagadnienia związane z regionem i specyfiką rozwoju gospodarczego na poziomie mezo. Omówiono również podstawowe koncepcje rozwoju regionalnego i jego mierniki, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które znajdują zastosowanie w analizie wpływu BIZ na otoczenie regionalne. Ponadto, przeanalizowano rodzaje, motywy i przyczyny podejmowania bezpośrednich inwestycji zagranicznych, jak również najważniejsze teorie BIZ. Duży nacisk został położony także na przedstawienie specyfiki działania spółek z udziałem kapitału zagranicznego (spółek BIZ) w otoczeniu regionalnym, ich relacji z podmiotami lokalnymi oraz potencjalnych efektów wywoływanych w regionach goszczących. Druga część książki zawiera kompleksową ocenę wpływu spółek BIZ na gospodarkę wybranego regionu. Dokonano jej na przykładzie województwa łódzkiego (case study) w latach 1999-2007. Źródłem danych były przede wszystkim niepublikowane dane statystyczne GUS oraz informacje uzyskane z Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, które zostały szczegółowo przeanalizowane, także na tle wyników gospodarki regionu.
Książka stanowi syntetyczną prezentację potencjalnych efektów napływu BIZ do regionów w różnych warunkach ekonomicznych oraz zawiera wskazówki, które pomogą maksymalizować korzyści działania inwestorów zagranicznych w środowisku regionalnym i lokalnym.
Wprowadzenie 7
Część I - Aspekty teoretyczne
Rozdział 1
Region jako przedmiot badań ekonomicznych 11
1.1. Definicja regionu 11
1.2. Typy struktury przestrzenno-gospodarczej regionu 14
1.3. Rozwój gospodarczy regionu 17
1.3.1. Pojęcie rozwoju 18
1.3.2. Klasyfikacja regionów według poziomu rozwoju 20
1.4. Determinanty rozwoju regionów 24
1.4.1. Czynniki strukturalne 25
1.4.2. Inwestycje 32
1.4.3. Innowacje i postęp technologiczny 36
1.5. Miary oceny sytuacji gospodarczej regionu 38
1.5.1. Wskaźniki klasyczne 40
1.5.2. Zakorzenienie i internacjonalizacja działalności produkcyjnej regionu 42
1.5.3. Innowacyjność regionu 44
1.5.4. Ocena pozycji konkurencyjnej gospodarki regionu 46
Rozdział 2
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) w regionach w świetle teorii i badań empirycznych 57
2.1. BIZ jako forma ekspansji przedsiębiorstwa na rynku zagranicznym 57
2.1.1. Definicje i formy BIZ 57
2.1.2. Przyczyny podejmowania BIZ w świetle teorii 60
2.1.3. Motywy BIZ 65
2.2. Region jako środowisko dla BIZ 68
2.2.1. Znaczenie makrootoczenia w regionie 68
2.2.2. Znaczenie mikrootoczenia w regionie 74
2.3. Skutki BIZ w regionach goszczących - przegląd badań 79
2.3.1. Ogólnogospodarcze efekty BIZ 80
2.3.2. Wpływ BIZ na rynek pracy 83
2.3.3. Rola BIZ w kształtowaniu konkurencji 87
2.3.4. Znaczenie BIZ dla post?pu technologicznego i dyfuzji wiedzy 90
Część II - Case study
Rozdział 3
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w gospodarce regionu łódzkiego 115
3.1. Województwo łódzkie jako miejsce lokowania inwestycji 115
3.1.1. Ocena sytuacji gospodarczej 116
3.1.2. Atrakcyjność inwestycyjna 122
3.2. Charakterystyka spółek z udziałem kapitału zagranicznego 125
3.2.1. Problemy badawcze 125
3.2.2. Struktura gałęziowa i geograficzna inwestycji zagranicznych 127
3.2.3. Zatrudnienie i wynagrodzenia 132
3.2.4. Struktura przychodów 137
3.2.5. Działalność eksportowa i importowa 140
3.2.6. Działalność inwestycyjna 154
3.3. Działalność inwestorów zagranicznych w Łódzkiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej 161
3.3.1. Cele i warunki inwestowania 162
3.3.2. Charakterystyka inwestorów 163
3.3.3. Nakłady inwestycyjne i zatrudnienie 166
3.3.4. Struktura gałęziowa inwestorów 171
3.3.5. Działalność inwestorów w podstrefach 172
3.4. Wyniki badania ankietowego przemysłowych spółek z udziałem kapitału zagranicznego 177
3.4.1. Założenia i metody badawcze 177
3.4.2. Charakterystyka spółek 179
3.4.3. Zatrudnienie i szkolenia 183
3.4.4. Działalność badawcza, innowacyjna i handlowa przedsiębiorstw 186
3.4.5. Współpraca lokalna 189
3.4.6. Ocena warunków prowadzenia działalności w regionie łódzkim 195
Zakończenie 209
Aneks 212
Bibliografia 213