Australia jest wysoko rozwiniętą i stabilną gospodarką. Jej potencjał gospodarczy, w połączeniu z azjatyckim dynamizmem ekonomicznym, sprawia, że kraj ten trwale wpisał się w międzynarodowe procesy gospodarcze w obszarze Azji Pacyfiku.
Jakie uwarunkowania i mechanizmy kształtują obecnie, i mogą kształtować w przyszłości, wzajemne zależności pomiędzy Australią i innymi gospodarkami Azji Pacyfiku? Czy Australia ma szansę pozostać ogniwem wzrostu tych gospodarek? Czy wiek XXI, który w opinii wielu ekonomistów, będzie stuleciem gospodarczej przewagi Azji, będzie również okresem dobrej kondycji gospodarki Australii? Autor poszukuje odpowiedzi na te i podobne im pytania.
Książka (…) zasługuje na uwagę ze strony osób profesjonalnie zajmujących się tematyką stosunków międzynarodowych w aspekcie gospodarczym oraz zwykłego czytelnika mającego zamiar zapoznać się z tamtejszym ciekawym regionem świata i jego problemami gospodarczymi.
Z recenzji prof. UAM dr hab. M. Sprengela
Zaletą tekstu jest swoboda, z jaką Autor porusza się po analizowanej problematyce. (…) Autor przedstawił sytuację Australii w szerszym kontekście globalnych, regionalnych i bilateralnych procesów integracji gospodarczej – stąd nie należy tej pracy traktować jako jedynie książki nt. gospodarki Australii. Stanowi ona (…) bowiem rdzeń, dla plastycznego zaprezentowania obrazu sytuacji w zakresie procesów integracji gospodarczej w całym obszarze Azji Pacyfiku.
Z recenzji prof. SGGW dr hab. J.T. Krzyżanowskiego
Wybrane skróty 11
Wstęp 13
Rozdział 1. Integracja gospodarcza we współczesnej gospodarce światowej 17
1.1. Teoretyczne aspekty integracji gospodarczej 18
1.2. Formy i fazy międzynarodowej integracji gospodarczej 30
1.2.1. Zaawansowana współpraca gospodarcza 32
1.2.2. Strefa wolnego handlu 33
1.2.3. Unia celna 36
1.2.4. Wspólny rynek 38
1.2.5. Unia gospodarczo-walutowa 41
1.2.6. Pełna integracja ekonomiczna 43
1.3. Ekonomiczne efekty międzynarodowej integracji gospodarczej 43
1.4. Problem dezintegracji i erozji preferencji 46
1.5. Bilateralizm a międzynarodowa integracja gospodarcza 49
1.6. Australia wobec wielostronnego systemu handlu światowego GATT/WTO 57
1.6.1. Australia jako członek GATT 57
1.6.1.1. Udział w tworzeniu systemu 57
1.6.1.2. Negocjacje Rundy Urugwajskiej GATT. Grupa Cairns 59
1.6.1.3. Problem handlu rolnego 61
1.6.2. Australia w WTO 62
1.6.2.1. Zobowiązania wynikające z członkostwa 62
1.6.2.2. Ewolucja stanowiska Australii 63
1.6.2.3. Aktywność w ramach systemu rozstrzygania sporów 66
1.6.3. Australia a interesy gospodarek rozwijających się 68
1.6.4. System multilateralny a pogłębienie integracji gospodarczej – perspektywa Australii 69
Rozdział 2. Gospodarka Australii i jej pozycja międzynarodowa 71
2.1. Wewnętrzne uwarunkowania rozwoju gospodarczego Australii 71
2.1.1. Zasoby siły roboczej 72
2.1.2. Zasoby naturalne 76
2.1.3. Potencjał innowacyjny 79
2.2. Długofalowe tendencje rozwoju gospodarki Australii 85
2.2.1. Gospodarka Australii w okresie tradycyjnego podziału pracy w gospodarce światowej 85
2.2.2. Kierunki rozwoju gospodarczego Australii w okresie współczesnej gospodarki światowej 86
2.3. Produkt krajowy brutto w latach 1980-2012 88
2.3.1. Wielkość i dynamika 88
2.3.2. Struktura PKB 91
2.3.2.1. Rolnictwo 92
2.3.2.1.1. Uwarunkowania australijskiego rolnictwa 92
2.3.2.1.2. Wielkość i dynamika 93
2.3.2.1.3. Struktura produkcji rolnej 94
2.3.2.1.4. Polityka rolna 98
2.3.2.1.5. Potencjał eksportowy sektora rolnego 102
2.3.2.2. Przemysł 103
2.3.2.2.1. Wielkość i dynamika 104
2.3.2.2.2. Struktura branżowa 106
2.3.2.2.3. Implikacje wzrostu branży wydobywczej 107
2.3.2.2.4. Polityka przemysłowa 109
2.3.2.2.5. Potencjał eksportowy przemysłu 111
2.3.2.3. Usługi 111
2.3.2.3.1. Wielkość i dynamika 112
2.3.2.3.2. Struktura sektora usług 113
2.3.2.3.3. Sektor usług a stabilność gospodarki Australii 114
2.3.2.3.4. Polityka w sektorze usług 115
2.3.2.3.5. Potencjał eksportowy wybranych branż sektora usługowego 117
2.4. Handel zagraniczny w gospodarce Australii 124
2.4.1. Otwartość gospodarki 124
2.4.2. Obroty handlu zagranicznego 125
2.4.2.1. Wielkość i dynamika w latach 1980-2011 126
2.4.2.2. Struktura rzeczowa 129
2.4.2.2.1. Eksport 130
2.4.2.2.2. Import 130
2.4.2.3. Pozycja Australii w światowym handlu wybranymi surowcami 131
2.4.2.4. Struktura geograficzna 133
2.4.2.5. Terms of trade 136
2.4.2.6. Problem koncentracji handlu 138
2.4.3. Stosunki gospodarcze i liberalizacja handlu z wybranymi gospodarkami spoza Azji Pacyfiku 141
2.4.3.1. USA 141
2.4.3.2. Chile 144
2.4.3.3. Indie 145
2.4.3.4. Rada Współpracy Zatoki Perskiej 147
2.4.4. Ewolucja polityki handlowej Australii 148
2.5. Zagraniczne inwestycje bezpośrednie 154
2.5.1. Wielkości i dynamika 155
2.5.2. Struktura branżowa 156
2.5.3. Kraj pochodzenia 156
2.5.4. Udział w globalnych i regionalnych przepływach ZIB 159
2.5.5. Polityka wobec inwestycji zagranicznych 161
2.6. Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki Australii na tle krajów Azji Pacyfiku 163
Rozdział 3. Bilateralne stosunki gospodarcze z krajami Azji Pacyfiku jako przesłanka regionalnych procesów integracyjnych 171
3.1. Azja Pacyfiku w gospodarce światowej 172
3.1.1. Specyfika procesów integracyjnych w obszarze Azji Pacyfiku 175
3.1.2. Bilateralne strefy wolnego handlu w obszarze Azji Pacyfiku 176
3.2. Bilateralne stosunki gospodarcze z krajami Azji Północno-Wschodniej 180
3.2.1. Japonia 182
3.2.2. Chiny 187
3.2.3. Korea Południowa 193
3.2.4. Tajwan 197
3.3 Bilateralne stosunki gospodarcze z krajami ASEAN 200
3.3.1. Singapur 202
3.3.2. Tajlandia 205
3.3.3. Malezja 207
3.3.4. Indonezja 210
3.3.5. Filipiny 211
3.3.6. Wietnam 213
3.4. Bilateralne stosunki gospodarcze z Nową Zelandią 215
3.5. Priorytety Australii w negocjacjach bilateralnych stref wolnego handlu 221
3.6. Pomoc rozwojowa Australii a procesy integracyjne 223
3.6.1. Rozmiary pomocy rozwojowej 224
3.6.2. Beneficjenci pomocy bilateralnej 225
3.6.3. Obszary pomocy 228
3.6.4. Wspieranie instytucji międzynarodowych 229
3.6.5. Pomoc rozwojowa a interesy gospodarcze Australii. Przypadek granicy morskiej na Morzu Timorskim 231
3.6.6. Przyszłość australijskiej pomocy rozwojowej 234
Rozdział 4. Australia wobec regionalnej integracji gospodarczej: procesy wielostronne 237
4.1. Stanowisko Australii wobec integracji z gospodarkami Azji Pacyfiku 237
4.2. Egzemplifikacja procesów integracyjnych w regionie 240
4.2.1. Integracja gospodarek Pacyfiku 242
4.2.1.1. Wybrane aspekty procesu 242
4.2.1.2. Zaangażowanie Australii 244
4.2.2. ASEAN 247
4.2.2.1. Wybrane aspekty procesu 248
4.2.2.2. Zaangażowanie Australii 252
4.2.3. APEC 257
4.2.3.1. Wybrane aspekty procesu 257
4.2.3.2. Zaangażowanie Australii 258
4.2.4. Elementy integracji walutowej 259
4.2.4.1. Wybrane aspekty procesu 260
4.2.4.2. Zaangażowanie Australii 261
4.3. Partnerstwo Transpacyficzne jako przykład integracji międzyregionalnej 262
4.4. Inne inicjatywy integracyjne 266
4.5. Australia a Transatlantyckie Partnerstwo Handlowe i Inwestycyjne 270
4.6. Czynniki i uwarunkowania pogłębiania powiązań integracyjnych Australii w obszarze Azji Pacyfiku 271
4.6.1. Zapotrzebowanie surowcowe Chin i innych gospodarek azjatyckich 272
4.6.2. Kurs walutowy i „choroba holenderska” 277
4.6.3. Konkurencja ze strony innych dostawców surowców 281
4.6.3.1. Rosja 282
4.6.3.2. Mongolia 283
4.6.3.3. Kazachstan, Uzbekistan, Turkmenistan 284
4.6.4. Specyfika zaangażowania Australii w łańcuchy produkcyjne w regionie 285
4.6.5. Ukierunkowanie inwestycyjne 287
4.6.6. Przesunięcie strumieni handlu światowego w wyniku posunięć gospodarek Triady 291
4.6.7. Australia jako promotor regionalnej integracji gospodarczej 294
Podsumowanie i wnioski. Determinanty znaczenia Australii w procesach integracyjnych w obszarze Azji Pacyfiku 297
Australia and its role in shaping of the integration processes in the Asia Pacific 313
Bibliografia 323
Spis tabel 339
Spis rysunków 341
Aneks statystyczny 345