Kim był Aby Warburg? Przedwcześnie zmarłym, znakomitym znawcą sztuki i kultury Renesansu, wizjonerem, któremu śmierć uniemożliwiła realizację Atlasu Mnemosyne, dziejów samoświadomości człowieka, widzianych przez pryzmat wyrazowej energii obrazów? Mistrzem historii, prekursorem najróżniejszych nowoczesnych sposobów odczytywania obrazów: antropologii obrazowej, visual studies, rozmaitych form krytycznej historii sztuki? A może Warburg był ojcem ikonologii, a zarazem dziewiętnastowiecznym uczonym, głęboko zakorzenionym w praktykach uprawiania nauki tego czasu, wiernym przekonaniu o pozytywnej i oświecającej misji studiów humanistycznych?
Zebrane w niniejszym tomie wspomnienia, artykuły i rozprawy ukazują różne oblicza tego wielkiego hamburskiego uczonego, rysując portret wszechstronny, bogaty i złożony, powstający na przestrzeni osiemdziesięciu lat po śmierci Warburga. Napisane po części przez uczonych, którzy zetknęli się z nim jeszcze za jego życia i blisko z nim współpracowali, po części przez badaczy późniejszych pokoleń, pozostają świadectwem geniuszu i magicznego oddziaływania humanisty, którego dzieło nadal pozostaje niewyczerpanym źródłem inspiracji, a także interpretacji jego spuścizny.
Ryszard Kasperowicz, Wstęp
Fritz Saxl, Biblioteka Warburga i jej cel
Erwin Panofsky, Aby M. Warburg
Edgar Wind, Pojęcie nauki o kulturze u Warburga i jego znaczenie dla estetyki
Gertrud Bing, A.M. Warburg
Ernst Hans Gombrich, Pamięci Abyego Warburga
Carlo Ginzburg, Od Aby’ego Warburga do Ernsta Gombricha. Uwagi o metodzie
Giorgio Agamben, Aby Warburg i bezimienna nauka
Willem S. Heckscher, Geneza ikonologii
Georg Syamken, Warburg i Hamburg
Heinrich Dilly, Sokrates w Hamburgu. Aby Warburg i jego Biblioteka Wiedzy o Kulturze
Matthew Rampley, Pomiędzy symbolem a alegorią. Teoria sztuki Aby’ego Warburga
Bernhard Buschendorf, Pojęcie symbolu u Friedricha Theodora Vischera, Aby’ego Warburga i Edgara Winda
Ernst H. Gombrich, Aby Warburg – cele i metody. W siedemdziesiątą rocznicę śmierci
Katia Mazzucco, Geneza dzieła „nieskończonego”
Michael Diers, Atlas i Mnemosyne. Praktyka teorii obrazu u Aby’ego Warburga
Sabine Flach, Naczynia połączone – o rozwoju teorii reprezentacji u Darwina i Warburga
Claudia Wedepohl, Bernard Berenson i Aby Warburg. Skrajne przeciwieństwa
Źródła tekstów
Noty o autorach
Przypisy