Więź 3/2016 / Opracowanie zbiorowe

Spór o polską pamięć zaostrzył się. Czy jest w niej miejsce i na dumę, i na winę; i na bohaterstwo, i na podłość; i na „żołnierzy wyklętych”, i na Jedwabne; i na Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, i na pogrom kielecki? Czy pamięć może łączyć wspólnotę narodową, a nie dzielić ją ideologicznie?

„Czas zakończyć wojny kulturowe” – apeluje Charles Camosy i przekonuje, że to możliwe. George Weigel uważa inaczej, a winą obarcza lewicę. Papież Franciszek ma zaś inną odpowiedź: chrześcijaństwo ponad podziałami, nieideologiczne.

U podstaw III RP leżą trzy wstydy założycielskie, które niebezpiecznie opróżniły zbiorniki dumy Polaków – twierdzi literaturoznawca Przemysław Czapliński. Ale właściwą odpowiedzią nie jest też pompowanie zbiorowego sumienia Polaków dumą. Jak wygląda polskie wychodzenie ze wstydu?

Edytorial

Podziękowania dla Przyjaciół

SPOŁECZEŃSTWO

POLSKA PAMIĘĆ: DUMA I WINA

Tomasz Łabuszewski, Rafał Wnuk, Andrzej Friszke, Zbigniew Nosowski (dyskusja)
„Żołnierze wyklęci” – między historią, popkulturą a polityką

Marek Zając
Bohater narodowy, nie nacjonalistyczny. Jak pamiętamy Witolda Pileckiego

Paweł Machcewicz, Zbigniew Nosowski, Grzegorz Pac (rozmowa)
Nikt nie zrobi ze mnie polityka

Bogdan Białek, Bartosz Bartosik (rozmowa)
Płaczcie raczej nad sobą

Halina Bortnowska, Andrzej Friszke, Stanisław Krajewski (rozmowa)
Mówić prawdę, ale jak?

Marina Cwietajewa  (tłum. Zbigniew Dmitroca)
*** [Nocą wszystkie domy toną w czerni], *** [Drogą, która od mrozu aż dźwięczy], Muza

Czytanie świata
Aleksandra Nizioł
Pożyteczni też chcą być

Z drugiej strony Bugu
Andriej Kurkow
Każdy ma swoją Ukrainę

Historia
Jacek Pieśniewski
[- - - - ] W kwadratowej klamrze. Ingerencje cenzorskie w “Tygodniku Powszechnym” 1981-1987
Krzysztof Kozłowski, Jacek Pieśniewski (rozmowa)
Nasze zmagania z cenzurą

Aleksander Hall                   
Rzeczy (nie)pospolite: Historia w służbie polityki

WIARA

KOŚCIÓŁ PONAD IDEOLOGIAMI
Charles Camosy, Zbigniew Nosowski (rozmowa)
Czas zakończyć wojny kulturowe

George Weigel, Sebastian Duda, Zbigniew Nosowski (rozmowa)
Tę wojnę prowadzi lewica

Ks. Andrzej Draguła
Franciszek ponad podziałami

Austen Ivereigh
Strategia papieża wobec islamistów


Łukasz Mańczyk
Babcia, *** [Co robiła podczas pierwszej pielgrzymki Wisława Sz.], *** [Co się stało z misiem koala]

Nota bene
Tomáš Halík
Religia a nacjonalizm w Europie Środkowo-Wschodniej

Otwarta ortodoksja
Rodrigo Guerra López
Twórcza wierność. Od Karola Wojtyły do „Amoris laetitia” 

Dzieci Abrahama
Agata Skowron-Nalborczyk
Miłosierdzie a islam

Michał Zioło OCSO
Litery na piasku: F – jak fantazje arkadyjskie

KULTURA

WYCHODZENIE ZE WSTYDU?

Przemysław Czapliński, Sebastian Duda (rozmowa)
Puste zbiorniki dumy

Piotr Cieplak, Tadeusz Słobodzianek, Sebastian Duda (dyskusja)
Powinność wieszcza

Marcin Stachowicz        
Widoki wstydu. Prorozwojowe zawstydzanie i wizualna ekologia

Anna Augustyniak
zejście,  niebyt

Ksiądz z kobietą w kinie
Katarzyna Jabłońska, ks. Andrzej Luter
Nawrócona zbrodniarka?

Książki
Maria Rogaczewska
Ukryty koszt naszego komfortu
Bartosz Bartosik
Lekcja powszechności Kościoła
Krzysztof Biedrzycki
Sowa – mądry ptak

W Galerii „Więzi”: Jerzy Mąkowski

Jerzy Sosnowski                       
Na progu: Negocjując przyszłość