ZNAK 797 10/2021. Z czego się śmiejemy / Opracowanie zbiorowe

Z czego się śmiejemy.

Śmiech to – wbrew pozorom – poważna sprawa. Żarty, które opowiadamy, odsłaniają nasze obawy i aspiracje, to, z kim się trzymamy, i to, kogo z naszej „wspólnoty śmiechu” wykluczamy. Do 1989 r. satyra miała często charakter polityczny, była zakamuflowaną krytyką PRL-owskich realiów. Dziś żarty o „Januszach i Grażynach” z klasy ludowej czy „Julkach” – liberalnych nastolatkach – odsłaniają społeczne antagonizmy. Kabarety, memy czy stand-up okazują się dobrym punktem wyjścia do rozmowy o współczesnej Polsce.

Jednocześnie śmiech jest zjawiskiem uniwersalnym – dlatego w Temacie Miesiąca nie zamykamy się w naszej lokalnej perspektywie. Przyglądamy mu się też z innych stron: jako zjawisku wyróżniającemu Homo sapiens i pozwalającemu nam niekiedy przetrwać najtrudniejsze chwile.

Czy Robert Makłowicz to niekoronowany król polskiego humoru? Kiedy dowcip krzywdzi, a kiedy ratuje nas w codzienności? Dlaczego uważa się, że mężczyźni są zabawniejsi niż kobiety?

Odpowiadają: Jan Jęcz, Kasia Babis, Olga Drenda, Łukasz Jach i Ewa Woydyłło-Osiatyńska

Ponadto w numerze:

Poradziecka Mater Dolorosa. Na wojnie i dyktaturze kobiety tracą najwięcej

Martha Nussbaum o #MeToo: Musimy zburzyć bastiony męskiej pychy

Cool jak Korea. Przepis na popkulturowy sukces prosto z Seulu

W Polsce jest komu pomagać. Jak mądrze wspierać uchodźców?

Felietony Olgi Gitkiewicz, Filipa Springera i Janusza Poniewierskiego

TEMAT MIESIĄCA

Bawi cię to? - Jan Jęcz o polskich „wspólnotach śmiechu”

Nie śmieję się ze słabszych - Kasia Babis: Granice żartu

Wsiadajcie do śmieszkolotu - Olga Drenda o uniwersum Polsatu

i metaznaczeniach memów

Zrozumieć humor - Psycholog i socjolog Łukasz Jach w rozmowie z Edytą Zielińską

Każdy garnek można wyszorować - Ewa Woydyłło-Osiatyńska w rozmowie z Szymonem J. Wróblem: Kiedy humor może nas uratować

SPOŁECZEŃSTWO ◆ ŚWIAT

Mater Dolorosa Poradziecji - Małgorzata Nocuń

Na przykład - Fotoreportaż Tomka Kaczora

PUBLICYSTYKA

W Polsce jest komu pomagać. Jak mądrze wspierać uchodźców? - Ula Idzikowska

IDEE

Rozbrajanie bastionów pychy - Filozofka Martha Nussbaum w rozmowie z Claudią Dreifus

Nie chodzi o zemstę - Agata Sikora o 4 latach z #MeToo

Ludzie Znaku: Dobry adres - Anna Mateja przypomina Anielę Urbanowiczową (1899–1988)

FELIETON

Kościół – mój dom? - Janusz Poniewierski

Gry terenowe - Olga Gitkiewicz

Springer z trasy - Filip Springer

STACJA: LITERATURA

Chipsy dla gości - Opowiadanie Natalki Suszczyńskiej

LUDZIE ◆ KSIĄŻKI ◆ ZDARZENIA

Najlepsza Korea - Michał R. Wiśniewski

Krótki przewodnik po literaturze koreańskiej - Aleksandra Samonek

Człowiek, który wiedział coś o jednorożcach i kartach tarota - Magdalena Kargul o miłości Mrożków

Inna opowieść o filmie Piotr Kosiewski: Recenzja Historii filmu postawangardowego

Kolorowy wiatr a szara strefa - Michał Koza: Filozofia i estetyka po końcu świata

Noty o książkach

Książki zapomniane - Monika Świerkosz przypomina Agitkę Anny Bojarskiej

Jeż na autostradzie - Julia Fiedorczuk o wierszach Joanny Bociąg

Znak o znakach - Joanna Guszta