Miesięcznik Znak nr 769: Historia jutra / Opracowanie zbiorowe

Opowiadanie przeszłości

4 czerwca obchodzimy 30-lecie wyborów parlamentarnych zakończonych spektakularnym zwycięstwem solidarnościowej opozycji. To kres PRL-u i symboliczny początek nowego państwa - III Rzeczypospolitej Polskiej. Świętowanie w tym właśnie dniu - podobnie jak niegdyś wybór 11 listopada 1918 r. jako momentu odzyskania niepodległości - jest konsekwencją decyzji z zakresu polityki historycznej, określającej nasze myślenie o przeszłości i wartości, którymi kierujemy się w bieżącym życiu publicznym. Dlatego chcemy z tej okazji przyjrzeć się nie tylko ostatnim trzem dekadom, ale także temu, jak w szerszej perspektywie czasowej zmieniało się nasze postrzeganie polskich dziejów.

Co zapamiętamy z 30 lat III RP? Jak możemy mądrzej uczyć historii? Dlaczego żołnierze wyklęci stali się tak popularni? Czy nowe technologie są zagrożeniem dla naszej pamięci historycznej? Jakie są relacje między pamięcią, historią i prawdą?

W Temacie Miesiąca:

Co widzą Polacy, patrząc w przeszłość? Spór o pamięć, fakty i fikcję w czasach Internetu.
Odpowiadają m.in.: Norman Davies, Antoni Dudek, Agnieszka Holland i Timothy Snyder.

Ponadto w numerze:

Odległa bliskość
Jak wyglądało sąsiedztwo Polaków i Żydów przed wojną? Co polska wieś zapamiętała z Zagłady?

Leo Steinberg
Odkrywca seksualności Chrystusa w dawnej sztuce pokazuje, jak czytać awangardowe malarstwo

Krzysztof Siwczyk „Lekcje litanii”
„Nie pamiętasz już siebie innego niż tylko ogranego przez troskę o innych”

Wybór Miry
O losie, twórczości oraz złożonej tożsamości Miry Michałowskiej, autorki „Wojny domowej”

TEMAT MIESIĄCA

Wygrana wojna pamięci z historią, Jan Rojewski – 6
Przemiany pamięci – 12
III RP. Trwała prowizorka, Antoni Dudek w rozmowie z Andrzejem Brzezieckim – 14
Historii możemy uczyć inaczej, Piotr Laskowski w rozmowie z Jakubem Szymczakiem – 24
Pamięć, fakty i fikcja w czasach Internetu, Dyskusja z udziałem: Normana Daviesa, Natalii Hatalskiej, Agnieszki Holland i Timothy’ego Snydera Prowadzenie: Dominika Kozłowska, Jacek Stawiski – 30

SPOŁECZEŃSTWO–ŚWIAT

Inne obrazy Zagłady, Roma Sendyka, Wojciech Wilczyk i Magdalena Zych w rozmowie z Martą Duch-Dyngosz – 42
Próg domu – granica sąsiedztwa, Edyta Gawron i Alicja Maślak-Maciejewska w rozmowie z Martą Duch-Dyngosz – 50

POŻEGNANIA

Jean Vanier (1928–2019) – 58
Karol Modzelewski (1937–2019) – 61

IDEE

Leo Steinberg i chrystologia artystów odrodzenia, Dianne Phillips (tłum. Robert Pawlik) – 64
Oko jest częścią umysłu, Leo Steinberg (tłum. Tomasz Sikora) – 72

FELIETONY

Ogrody pamięci, Janusz Poniewierski – 84
Niewidzialni, Angelika Kuźniak – 85

STACJA: LITERATURA

Lekcje litanii, Krzysztof Siwczyk – 86

LUDZIE – KSIĄŻKI – ZDARZENIA

Wybór Miry, Piotr Oczko – 90
Nad jeziorem Lugano,  Mira Michałowska – 98
Żyć choćby na złość, Anna Marchewka – 106
I jedna nie przetrwałaby bez drugiej, Aleksandra Grzemska – 110
Piękny umysł Weigla, Maciej J. Nowak – 112
Noty o książkach – 114
Moi, mistrzowie, Wojciech Bonowicz – 116
Znak o znakach, Jakub Cichecki – 118