Inteligenta Niezbędnik Współczesny 4/2018 / Opracowanie zbiorowe

Z przyjemnością przedstawiamy Państwu trzeci numer „Niezbędnika” w nowej odsłonie. Proponujemy namysł nad kilkunastoma kolejnymi współczesnymi zjawiskami i wyzwaniami.

„Człowiek zniewolony, ubezwłasnowolniony, pozbawiony ducha inicjatywy, nieumiejący myśleć krytycznie, (...) który nie chce i nie umie swego losu wziąć we własne ręce” – tak Jerzy Turowicz opisał Polaka, którego ks. Józef Tischner na początku lat 90. nazwał Homo sovieticus. On ciągle w nas pokutuje – stwierdził niedawno ks. Adam Boniecki. Homo sovieticus przeminął wraz z systemem, którego był wytworem – oponuje u nas Tadeusz Zatorski. I na pytanie, kto zajął jego miejsce, odpowiada: Homo catholicus.

Prof. Maciej Dymkowski zastanawia się nad inną odsłoną polskiej duszy. „Potomkowie przez wieki zniewolonych chłopów pańszczyźnianych, wyzutych przez szlachtę z politycznej (i wszelkiej innej) podmiotowości, upodobnili się psychospołecznie do ciemiężycieli ich przodków” – pisze. I analizuje rzeczywistość, jaką zbudowali ci, którzy uwierzyli w swoją sarmacką przeszłość i wielkość.

Przyglądamy się także bardziej jeszcze zdumiewającej wielkości. „Ekshumował strachy i lęki, widma rasizmu i bigoterii, nienawiści i uprzedzeń. Przez dwa lata swych rządów zadbał o to, aby ich nie pogrzebać. Przeciwnie – starannie je reanimował i wzmacniał. Zadbał o to, aby pogłębić rowy dzielące Amerykanów”. A jednak są tacy, którzy widzą w nim mesjasza. Jak to możliwe – zastanawia się Andrzej Lubowski, analizując fenomen Donalda Trumpa.

Z Andrzejem Hołdysem kibicujemy nowym planom lotów na Księżyc. Z Karolem Jałochowskim słuchamy fizyków, dla których Natura okazuje się znacznie mniej łaskawa, niżby sobie życzyli. Z dr. Maciejem Ogrodniczukiem rozważamy, czy warto uczyć się języków, kiedy z pomocą przychodzą coraz bardziej zręczni elektroniczni tłumacze. Z prof. Krystianem Jażdżewskim przyglądamy się genom, a z dr. hab. Piotrem Sankowskim – wszechwładnym algorytmom. I tak dalej.

A na koniec – w kolejnej rozmowie Jacka Żakowskiego – psycholog osobowości i motywacji, pisarz, prof. Wiesław Łukaszewski mówi nam, co jest w życiu mądre.

Zapraszamy do lektury!