Zwalczanie zakażeń szpitalnych jest wyzwaniem stojącym nie tylko przed szeregowymi pracownikami ochrony zdrowia, ale także ich kierownikami, komitetami ekspertów (również międzynarodowych), laboratoriami diagnostycznymi. Wprowadzenie właściwych metod zapobiegawczych zależy od wiedzy i przekonania co do konieczności stosowania procedur przestrzegania higieny.
W książce zaprezentowano przegląd zagadnień dotyczących uwarunkowań prawnych i organizacyjnych zapobiegania zakażeniom. Ponadto omówiono etiologie, patogeneze i szybka diagnostykę zakażeń oraz specyfikę zakażeń na poszczególnych oddziałach - co jest szczególnie ważne w działalności oddziałów intensywnej opieki medycznej oraz szpitalnych oddziałów ratunkowych.
Adresaci:
Publikacja stanowi kontynuacje refleksji naukowej zapoczątkowanej wydaniem podręcznika Zakażenia szpitalne. Wybrane zagadnienia (2012). Skierowana jest do lekarzy, pielęgniarek oraz pozostałej służby medycznej; przydatna będzie także studentom medycyny.
Wykaz skrótów 11
Przedmowa 17
Rozdział 1. Organizacyjne uwarunkowania zapobiegania zakażeniom szpitalnym (Jacek Michalak) 19
Piśmiennictwo 38
Rozdział 2. Odpowiedzialność prawna a zakażenia szpitalne (Jacek Michalak, Szczepan Wytrych) 42
1. Odpowiedzialność lekarza i pielęgniarki 46
2. Odpowiedzialność pozostałego personelu medycznego 50
3. Przesłanki odpowiedzialności cywilnej i szkoda 50
4. Wina 53
5. Związek przyczynowo-skutkowy 57
6. Wynagrodzenie szkody 58
7. Zadośćuczynienie 61
8. Roszczenia osób pośrednio poszkodowanych 65
9. Przyczynienie się poszkodowanego 69
Piśmiennictwo 70
Rozdział 3. Możliwości wykorzystania metod ekonometrycznych w zakażeniach szpitalnych (Jadwiga Suchecka, Jacek Michalak) 73
1. Ekonometria w analizach działalności systemu zdrowia - uwagi ogólne 74
2. Problemy doboru i kwantyfikacji zmiennych w modelowaniu opieki zdrowotnej 77
3. Wykorzystanie metod ekonometrycznych w badaniach nad zakażeniami szpitalnymi 82
Piśmiennictwo 87
Rozdział 4. Zarządzanie ryzykiem zakażeń szpitalnych (Michał Marczak, Jacek Michalak) 89
Piśmiennictwo 97
Rodział 5. Grzyby jako czynniki etiologiczne zakażeń szpitalnych (Piotr Kurnatowski) 100
Piśmiennictwo 123
Rozdział 6. Pasożyty przyczyną zarażeń szpitalnych (Aneta Renata Mamos) 128
Piśmiennictwo 138
Rozdział 7. Zakażenia łożyska krwionośnego (Monika Bigos, Monika Łysakowska) 140
Piśmiennictwo 156
Rozdział 8. Szybka diagnostyka mikrobiologiczna jako element zapobiegania zakażeniom szpitalnym (Monika Łysakowska, Monika Bigos) 162
1. T esty lateksowe 163
2. Metody immunoenzymatyczne 164
3. Łańcuchowa reakcja polimerazy 166
3.1. PCR w czasie rzeczywistym - Real-Time PCR (RT PCR) 167
3.2. Badanie polimorfizmu konformacji jednoniciowych fragmentów DNA - Single Strand Conformation Polimorphism (SSCP) 170
4. Sekwencjonowanie 171
5. Hybrydyzacja 172
6. Mikromacierze DNA 174
7. Spektrometria mas 176
7.1. SELDI-TOF MS 180
7.2. PCR/ESI-MS - PCR z jonizacją przez rozpylanie w polu elektrycznym 181
8. Podsumowanie 182
Piśmiennictwo 182
Rozdział 9. Zakażenia w lecznictwie otwartym (Krzysztof Lik) 195
1. Wymagania prawne 196
2. Epidemiologia 196
3. Drogi przenoszenia drobnoustrojów 197
4. Główne patogeny 198
4.1. Staphylococcus aureus 198
4.2. Pseudomonas aeruginosa 199
4.3. Streptococcus pneumoniae 200
4.4. Klebsiella pneumoniae 201
4.5. Mycobacterium tuberculosis 202
4.6. Haemophilus influenzae 203
4.7. Legionella pneumophila 204
4.8. Chlamydophila pneumoniae 204
4.9. Mycoplasma pneumoniae 205
4.10. Wirus zapalenia wątroby typu B (HBV) 206
4.11. Wirus zapalenia wątroby typu C (HCV) 207
4.12. Ludzki wirus nabytego niedoboru odporności (HIV) 208
4.13. Rotawirusy 209
4.14. Varicella 209
4.15. Rubella 210
4.16. Parotitis epidemica 211
5. Podsumowanie 212
6. Wnioski 214
Piśmiennictwo 214
Rozdział 10. Zapobieganie zakażeniom w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (Paweł Denys) 216
Piśmiennictwo 228
Rozdział 11. Zakażenia na bloku operacyjnym (Zbigniew Tokarski) 233
Piśmiennictwo 245
Rozdział 12. Zakażenia szpitalne u osób w wieku podeszłym (Dariusz Moczulski) 247
1. C zynniki ryzyka zakażeń szpitalnych u osób starszych 247
2. Szpitalne zakażenia układu moczowego 248
3. Szpitalne zakażenia układu oddechowego 249
4. Szpitalne zakażenia przewodu pokarmowego 250
5. Szpitalne zakażenia skóry 250
6. Zakażenia w ośrodkach opieki długoterminowej 251
7. Metody zapobiegania zakażeniom szpitalnym u osób starszych 251
8. Wytyczne dotyczące szczepienia osób starszych 252
9. Wytyczne prawne dotyczące opieki nad osobami starszymi 253
10. Podsumowanie 254
Piśmiennictwo 254
Rozdział 13. Zakażenia szpitalne w Oddziale Intensywnej Terapii (Wojciech Gaszyński) 257
1. Specyfika leczonych pacjentów w Oddziale Intensywnej Terapii 265
2. I nwazyjne techniki monitorowania i leczenia 270
3. Wentylacja mechaniczna 273
4. Szczególne cechy flory bakteryjnej 276
5. Zapobieganie zakażeniom 284
6. Monitorowanie zakażeń w Oddziale Intensywnej Terapii 290
Piśmiennictwo 301
Rozdział 14. Zakażenia szpitalne w ginekologii, położnictwie i neonatologii (Jacek Suzin, Maria Szubert, Katarzyna Kowalczyk-Amico) 303
1. Zakażenia szpitalne w ginekologii 303
1.1. Postępowanie w zakażeniach miejsca operowanego w ginekologii 304
1.2. Profilaktyka zakażeń w ginekologii 306
2. Zakażenia szpitalne w położnictwie 310
3. Zakażenia szpitalne w neonatologii 314
3.1. Definicja i czynniki ryzyka 315
3.2. Czynniki ryzyka 318
3.3. Charakterystyka patogenów oraz objawy zakażeń szpitalnych 319
3.4. Postępowanie profilaktyczne 323
Piśmiennictwo do podrozdziału Zakażenia szpitalne w ginekologii 324
Piśmiennictwo do podrozdziału Zakażenia szpitalne w położnictwie 326
Piśmiennictwo do podrozdziału Zakażenia szpitalne w neonatologii 326
Rozdział 15. Zakażenia szpitalne na oddziale torakochirurgicznym (Marian Brocki) 330
1. Ropień płuca 330
2. Ropniak opłucnej 337
3. Zapalenie śródpiersia 341
Piśmiennictwo 346
Rozdział 16. Zakażenia u chorych w klinice chorób płuc (Tadeusz Płusa) 347
1. Przyczyny zakażeń układu oddechowego 347
2. Zakażenia wirusowe 350
3. Zakażenia bakteryjne 356
4. Zakażenia grzybicze 361
5. Zakażenia pasożytnicze 361
6. Obraz kliniczny zakażeń układu oddechowego 362
7. Wybór antybiotyku w leczeniu zakażeń szpitalnych 365
7.1. Penetracja antybiotyków do układu oddechowego 365
7.2. Wpływ stanu zapalnego na stężenie terapeutyczne antybiotyku 366
8. Zalecenia terapeutyczne 366
Piśmiennictwo 368
Rozdział 17. Powikłane zakażenia wewnątrzbrzuszne w praktyce chirurga (Ryszard Marciniak) 371
Piśmiennictwo 384
Rozdział 18. Zakażenia szpitalne chorych leczonych w oddziałach urologicznych (Waldemar Różański) 388
1. Definicja zakażenia układu moczowego 388
2. Podział zakażeń układu moczowego 389
3. Objawy kliniczne zakażenia układu moczowego 390
3.1. Badanie podmiotowe 390
3.2. Badanie przedmiotowe 391
3.3. Dodatkowe objawy zgłaszane przez chorych 391
4. Zasady postępowania z chorymi w różnym stopniu zaawansowania zakażenia układu moczowego 392
5. Podstawowe pojęcia w diagnostyce zakażenia układu moczowego 394
6. Zakażenie szpitalne 395
7. I nne postaci zakażenia układu moczowego i męskich narządów płciowych 398
7.1. Zakażenie układu moczowego u chorych z cewnikiem moczowym 398
7.2. Zasady cewnikowania pęcherza moczowego 399
7.3. Zapalenie cewki moczowej 399
7.4. Zapalenie gruczołu krokowego 400
8. Podsumowanie 401
Piśmiennictwo 402
Rozdział 19. Leczenie trudnych przypadków zakażeń szpitalnych (Andrzej Denys) 406
Piśmiennictwo 423
Streszczenie 427