Porozumienia w prawie podatkowym. Horyzontalne metody determinacji powinności podatkowej / Adam Nita

Publikacja dotyczy problematyki porozumień w prawie podatkowym. Jej przedmiotem jest poszukiwanie przejawów oddziaływania na kształt i istnienie powinności podatkowej w oparciu o dialog oraz porozumienie pomiędzy podmiotem uprawnionym z tytułu podatku i podmiotem z tego tytułu obowiązanym.

W monografii omówiono kwestie porozumień przedwymiarowych, współdziałania stron stosunku podatkowoprawnego w procesie wymiaru podatku, a także powymiarowych porozumień dłużnika i wierzyciela podatkowego. W opracowaniu uwzględniono polskie i zagraniczne źródła bibliograficzne oraz orzecznictwo sądów administracyjnych.

Adresaci:
Książka przeznaczona jest dla pracowników naukowych, doradców podatkowych, radców prawnych, adwokatów i sędziów.



Wykaz skrótów 9
Wstęp 13
Rozdział 1 Metody kształtowania stosunków prawnych - założenia teoretyczne 19
1.1. Pojęcie stosunku prawnego - stosunek prawny a norma prawna 19
1.2. Teoretyczne koncepcje relacji zachodzących pomiędzy naturalnymi stosunkami społecznymi i stosunkami prawnymi 25
1.3. Wertykalne oraz horyzontalne metody kształtowania prawa 30
1.4. Typy stosunków prawnych i ich wyróżniki 36
Rozdział 2 Granice horyzontalnej determinacji powinności podatkowych 41
2.1. Zasady kształtowania stosunków podatkowoprawnych 41
2.1.1. Pojęcie stosunku podatkowoprawnego 41
2.1.2. Wpływ podatkowego stanu faktycznego na zaistnienie stosunku podatkowoprawnego 44
2.2. Kryteria sprawiedliwego obciążenia podatkowego 51
2.2.1. Ekonomiczne determinanty stosunków podatkowoprawnych 51
2.2.2. Ewolucja wyróżników sprawiedliwego opodatkowania 56
2.2.3. Współczesne podstawy sprawiedliwego obciążenia podatkowego 62
2.3. Uwarunkowania horyzontalnego kształtowania stosunków podatkowoprawnych 69
2.3.1. Geneza konsensualnych form działania w prawie publicznym 69
2.3.2. Formy komunikacyjnej determinacji stosunków prawnych w prawie administracyjnym 74
2.3.3. Przejawy kształtowania treści powinności podatkowych w oparciu o element porozumienia 81
Rozdział 3 Przedwymiarowe ustalenia oddziałujące na treść zobowiązania podatkowego 91
3.1. Konsensualne kształtowanie powinności podatkowej w wyniku wyboru opcji podatkowej 91
3.1.1. Miejsce opcji podatkowych (wyborów podatkowych) wśród sposobów horyzontalnej determinacji stosunku podatkowoprawnego 91
3.1.2. Charakterystyka opcji podatkowych 92
3.1.2.1. Wyznaczniki wyboru podatkowego 92
3.1.2.2. Rodzaje wyborów podatkowych i ich specyfika 96
3.1.2.3. Konsekwencje dokonania wyboru podatkowego 102
3.1.2.4. Relacja wyboru podatkowego do zwolnienia i ulgi podatkowej 109
3.2. Porozumienia co do treści podatkowego stanu faktycznego i prawa 117
3.2.1. Istota przedwymiarowych porozumień podatkowych 117
3.2.2. Przedwymiarowe porozumienia podatkowe jako narzędzie wspierania planowania podatkowego 118
3.2.2.1. Pojęcie i rodzaje planowania podatkowego 118
3.2.2.2. Przejawy planowania podatkowego dokonywanego przed realizacją podatkowego stanu faktycznego 120
3.2.2.3. Granice unikania opodatkowania jako instrumentu planowania podatkowego 126
3.2.2.4. Oddziaływanie przedwymiarowych porozumień podatkowych na planowanie podatkowe podatnika 136
Rozdział 4 Współdziałanie stron stosunku podatkowoprawnego w procesie wymiaru podatku 146
4.1. Płaszczyzny wymiarowych porozumień podatkowych 146
4.1.1. Wzmocniona współpraca stron stosunku podatkowoprawnego 146
4.1.2. Problem dopuszczalności kształtowania wysokości zobowiązania podatkowego w wyniku dwustronnych ustaleń 148
4.2. Przesłanki udziału podatnika w procesie wymiaru podatku 154
4.2.1. Deklaracja podatkowa jako instrument komunikatywnego kształtowania wysokości zobowiązania podatkowego 154
4.2.2. Porozumienia wymiarowe inspirowane przez ustawodawcę 157
4.3. Wymuszona współpraca w procesie wymiaru podatku 165
4.3.1. Przejawy wymuszonej współpracy 165
4.3.2. Prawne motywy wymuszonej współpracy 166
4.3.3. Ocena legalności skłaniania podatnika do współdziałania w procesie wymiaru podatku 173
Rozdział 5 Powymiarowe porozumienia dłużnika i wierzyciela podatkowego 186
5.1. Motywy powymiarowych przekształceń stosunku podatkowoprawnego 186
5.2. Porozumienia poprzedzające uznaniowe decyzje podatkowe 189
5.2.1. Istota uznaniowych rozstrzygnięć w sprawach podatkowych 189
5.2.2. Porozumienia dotyczące kierunkowych dyrektyw wyboru konsekwencji 194
5.2.3. Dialog w zakresie rozstrzygnięcia w sprawie rozstrzyganej decyzją uznaniową 197
5.3. Porozumienia związane z efektywnym wygaśnięciem zobowiązania podatkowego 204
5.3.1. Komunikowanie się w procesie przenoszenia własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za zaległy podatek 204
5.3.2. Inne porozumienia dotyczące efektywnego wygaśnięcia zobowiązania podatkowego 210
Zakończenie 215
Bibliografia 221