Tematem książki jest unormowanie granic lekarskiego obowiązku udzielenia pomocy w prawie polskim, zarówno w prawie powszechnym, jak i w deontologii zawodowej. Precyzyjne określenie warunków, w jakich ustawodawca nałożył na lekarza obowiązek udzielenia pomocy, którego niedopełnienie może stać się podstawą pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, jest dla bezpieczeństwa wykonywania tego zawodu kwestią fundamentalną. Podstawowym celem podjętych rozważań w niniejszej pracy była próba oceny przepisów obowiązujących w tej materii oraz praktyki ich stosowania.
Autorka podjęła również próbę rozważenia typowych schematów sytuacji, w których pojawiają się wątpliwości, czy zachowanie lekarza, który odmawia udzielenia pomocy, jest zgodne z prawem, czy też nie. Analizie zostały poddane problemy związane z narażeniem życia i zdrowia lekarza w ramach wykonywania zawodu, kwestia zgodności działania z sumieniem lekarza, zagadnienie dopuszczalnej formy protestu lekarza jako pracownika, udzielenie pomocy w postaci świadczenia zdrowotnego po wyczerpaniu zakontraktowanego limitu oraz problem aktualizacji obowiązku udzielenia pomocy w razie braku zgody pacjenta.
Wykaz skrótów 7
Wprowadzenie 9
Rozdział I Źródła prawne obowiązku udzielenia pomocy przez lekarza 13
1. Lekarski obowiązek udzielenia pomocy. Próba zdefiniowania 13
2. Obowiązek udzielenia pomocy lekarskiej w okresie międzywojennym i w prawie okresu Polski Ludowej 17
3. Zawodowy obowiązek udzielenia pomocy w obowiązującym ustawodawstwie 22
4. Obowiązek udzielenia pomocy w świetle prawa karnego 33
5. Lekarz jako podmiot zobowiązany do zapobiegnięcia skutkowi 47 Rozdział II Przestępstwo nieudzielania pomocy w polskim prawie karnym 58
1. Kryminalizacja zaniechania udzielenia pomocy w ujęciu historycznym 58
2. Ustawowe znamiona nieudzielania pomocy w kodeksie karnym z 1997 r. 64
2.1. Bliższy i dalszy przedmiot ochrony 64
2.2. Strona przedmiotowa 68
2.3. Podmiot 81
2.4. Strona podmiotowa 86
3. Formy stadialne i zjawiskowe popełnienia przestępstwa 89
4. Wyłączenie odpowiedzialności karnej za nieudzielenie pomocy 92 5. Rodzaj i wysokość sankcji. Wymiar kary 100
Rozdział III Okoliczności modyfikujące obowiązek udzielenia pomocy lekarza 102
1. Ryzyko osobiste związane z wykonywaniem zawodu 102
2. Klauzula sumienia 112
3. Udział w akcji protestacyjnej 122
4. Przekroczenie limitu świadczeń 126
5. Brak zgody pacjenta 131
Rozdział IV Granice prawa do odmowy leczenia w świetle opinii lekarzy i pacjentów 143
1. Metoda badań empirycznych 143
1.1. Przedmiot, cel i zakres badań 143
1.2. Hipotezy główne i szczegółowe 146
1.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze 147
1.4. Organizacja i przebieg badań 152
2. Specjalista ginekolog w obliczu obowiązku udzielenia pomocy 163
3. Oczekiwania społeczne co do uzyskania świadczenia zdrowotnego 184
Uwagi końcowe 201
Bibliografia 205
Akty prawne 213
Orzecznictwo 215
Spis tabel i wykresów 217
Kwestionariusz ankiety - prawo do odmowy leczenia w praktyce lekarza ginekologa 219
Kwestionariusz ankiety - odmowa udzielenia świadczenia zdrowotnego w opinii pacjentów 226