Kodeks pracy. Orzecznictwo. Piśmiennictwo. Tom I, Tom II / Józef Iwulski

Ogromna liczba orzeczeń dostępnych w elektronicznych zbiorach danych nie ułatwia pracy prawnikom praktykom. Autorski wybór orzecznictwa do Kodeksu pracy dokonany przez Józefa Iwulskiego, czynnego sędziego Sądu Najwyższego, wieloletniego przewodniczącego wydziału i prezesa Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN, który brał udział w wydaniu kilkuset orzeczeń Sądu Najwyższego, będąc sędzią sprawozdawcą, z pewnością wyjdzie naprzeciw ich oczekiwaniom.

W publikacji przywołano najważniejsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, a także przedstawiono orzeczenia tych organów, bez których orzecznictwo w sprawach pracowniczych byłoby niezrozumiałe. Wiele z przytoczonych orzeczeń dotyczy wprost przepisów z innych dziedzin prawa: cywilnego, handlowego czy procesowego, ale mają one także znaczenie w odniesieniu do przepisów Kodeksu pracy.

W książce pominięto orzeczenia wydane w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem dotyczących wypadków przy pracy. Orzeczenia ułożono chronologicznie. Dokonano ich tematycznego podziału i oddzielono tytulikami naprowadzającymi na określone zagadnienie prawne. Piktogramami oznaczono orzeczenia najistotniejsze merytorycznie.

Wybór piśmiennictwa uwzględnia literaturę odnoszącą się również do orzecznictwa innych niż Sąd Najwyższy sądów czy trybunałów.

Wykaz skrótów  | str. 13

Wstęp  | str. 17

Ustawa – Kodeks pracy  | str. 19

 Preambuła (uchylona)

DZIAŁ PIERWSZY

Przepisy ogólne  | str. 23

Rozdział I

Przepisy wstępne  | str. 23

Art. 1.          [Zakres regulacji]  | str. 23

Art. 2.          [Definicja pracownika]  | str. 23

Art. 3.          [Definicja pracodawcy]  | str. 85

Art. 31.         [Podmiot dokonujący czynności z zakresu prawa pracy]  | str. 133

Art. 4.          (uchylony)  | str. 171

Art. 5.          [Pragmatyki pracownicze]  | str. 171

Art. 6–7.       (uchylone)  | str. 181

Art. 8.          [Nadużycie prawa podmiotowego]  | str. 181

Art. 9.          [Źródła prawa pracy]  | str. 222

Art. 91.         [Porozumienie o zawieszeniu stosowania przepisów prawa pracy]  | str. 254

Rozdział II

Podstawowe zasady prawa pracy  | str. 256

Art. 10.        [Prawo do pracy]  | str. 256

Art. 11.        [Swoboda nawiązania stosunku pracy]  | str. 261

Art. 111.       [Poszanowanie dóbr osobistych pracownika]  | str. 285

Art. 112.       [Zasada równego traktowania pracowników]  | str. 306

Art. 113.       [Zakaz dyskryminacji]  | str. 325

Art. 12.        (uchylony)  | str. 349

Art. 13.        [Godziwe wynagrodzenie za pracę]  | str. 349

Art. 14.        [Prawo do wypoczynku]  | str. 355

Art. 15.        [Bezpieczne i higieniczne warunki pracy]  | str. 355

Art. 16.        [Zaspokajanie potrzeb pracowników]  | str. 357

Art. 17.        [Podnoszenie kwalifikacji zawodowych]  | str. 365

Art. 18.        [Zasada uprzywilejowania pracownika]  | str. 367

Art. 181.       [Organizacje pracowników i pracodawców]  | str. 379

Art. 182.       [Udział pracowników w zarządzaniu zakładem pracy]  | str. 387

Art. 183.       [Tworzenie warunków korzystania z uprawnień]  | str. 387

Rozdział IIa

Równe traktowanie w zatrudnieniu  | str. 387

Art. 183a.      [Zakaz dyskryminacji – definicje]  | str. 387

Art. 183b.      [Katalog naruszeń zasady równego traktowania]  | str. 397

Art. 183c.      [Prawo do jednakowego wynagrodzenia]  | str. 402

Art. 183d.      [Naruszenie zasady równego traktowania – prawo do odszkodowania]  | str. 407

Art. 183e.      [Ochrona pracownika]  | str. 411

Rozdział IIb

Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy  | str. 413

Art. 184.       [Państwowa Inspekcja Pracy]  | str. 413

Art. 185.       [Społeczna inspekcja pracy]  | str. 415

Rozdział III

(uchylony)  | str. 418

Art. 19–21.   (uchylone)  | str. 418

DZIAŁ DRUGI

Stosunek pracy  | str. 419

Rozdział I

Przepisy ogólne  | str. 419

Art. 22.        [Stosunek pracy]  | str. 419

Art. 221.       [Dane osobowe pracownika]  | str. 449

Art. 221a.      [Zgoda ubiegającego się o zatrudnienie lub pracownika na przetwarzanie danych]  | str. 453

Art. 221b.      [Przetwarzanie danych biometrycznych ubiegającego się o pracę lub pracownika]  | str. 454

Art. 222.       [Monitoring w zakładzie pracy]  | str. 454

Art. 223.       [Monitoring poczty elektronicznej pracownika]  | str. 457

Art. 23.        (uchylony)  | str. 458

Art. 231.       [Przejście zakładu pracy na innego pracodawcę]  | str. 458

Art. 231a.      [Wyjątkowe stosowanie mniej korzystnych warunków zatrudnienia]  | str. 490

Art. 232.       [Współdziałanie pracodawcy ze związkami zawodowymi]  | str. 491

Art. 24.        (uchylony)  | str. 494

Rozdział II

Umowa o pracę?  | str. 495

Oddział 1

Zawarcie umowy o pracę?  | str. 495

Art. 25.        [Rodzaje umów]  | str. 495

Art. 251.       [Ograniczenia w zawieraniu umów o pracę na czas określony]  | str. 505

Art. 26.        [Termin nawiązania stosunku pracy]  | str. 512

Art. 27–28.   (uchylone)  | str. 513

Art. 29.        [Treść i forma umowy o pracę; pisemna informacja o warunkach zatrudnienia]  | str. 513

Art. 291.       [Oddelegowanie pracownika poza UE; pisemna informacja o warunkach zatrudnienia]  | str. 523

Art. 292.       [Zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu]  | str. 524

Oddział 2

Przepisy ogólne o rozwiązaniu umowy o pracę  | str. 526

Art. 30.        [Rozwiązanie umowy o pracę]  | str. 526

Art. 31.        (uchylony)  | str. 563

Oddział 3

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem  | str. 564

Art. 32.        [Rozwiązanie za wypowiedzeniem]  | str. 564

Art. 33–331.  (uchylone)  | str. 566

Art. 34.        [Okresy wypowiedzenia umowy na okres próbny]  | str. 566

Art. 35.        (uchylony)  | str. 567

Art. 36.        [Okresy wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony lub nieokreślony]  | str. 567

Art. 361.       [Upadłość i likwidacja – skrócony okres wypowiedzenia]  | str. 573

Art. 362.       [Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia]  | str. 576

Art. 37.        [Dni wolne na poszukiwanie pracy]  | str. 578

Art. 38.        [Konsultacja zamiaru wypowiedzenia umowy o pracę z zakładową organizacją związkową]  | str. 579

Art. 39.        [Ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym]  | str. 595

Art. 40.        [Wyłączenie ochrony]  | str. 601

Art. 41.        [Ochrona przed wypowiedzeniem]  | str. 601

Art. 411.       [Upadłość lub likwidacja – wyłączenie ochrony]  | str. 605

Art. 42.        [Wypowiedzenie zmieniające; okresowe powierzenie pracownikowi innej pracy]  | str. 612

Art. 43.        [Zniesienie zakazu wypowiedzenia warunków pracy i płacy]  | str. 653

Oddział 4

Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę  | str. 654

Art. 44.        [Odwołanie od wypowiedzenia]  | str. 654

Art. 45.        [Orzeczenia sądu pracy]  | str. 657

Art. 46.        (uchylony)  | str. 726

Art. 47.        [Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy]  | str. 727

Art. 471.       [Wysokość odszkodowania]  | str. 734

Art. 48.        [Odmowa zatrudnienia po przywróceniu do pracy]  | str. 741

Art. 49.        [Skrócony okres wypowiedzenia]  | str. 746

Art. 50.        [Odszkodowanie w związku z wypowiedzeniem umowy terminowej]  | str. 748

Art. 51.        [Zaliczenie okresu pozostawania bez pracy do stażu pracy]  | str. 755

Oddział 5

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia  | str. 758

Art. 52.        [Rozwiązanie bez wypowiedzenia z winy pracownika; konsultacja związkowa rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia]  | str. 758

Art. 53.        [Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika]  | str. 810

Art. 54.        (uchylony)  | str. 820

Art. 55.        [Rozwiązanie bez wypowiedzenia przez pracownika]  | str. 820

Oddział 6

Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia  | str. 830

Art. 56.        [Roszczenie o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie]  | str. 830

Art. 57.        [Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy]  | str. 845

Art. 58.        [Granice wysokości odszkodowania]  | str. 851

Art. 59.        [Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy terminowej]  | str. 858

Art. 60.        [Rozwiązanie w okresie wypowiedzenia]  | str. 860

Art. 61.        [Odesłania]  | str. 862

Oddział 6a

Uprawnienia pracodawcy w razie nieuzasadnionego rozwiązania przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia  | str. 862

Art. 611.       [Odszkodowanie dla pracodawcy]  | str. 862

Art. 612.       [Wysokość odszkodowania]  | str. 864

Art. 62.        (uchylony)  | str. 864

Oddział 7

Wygaśnięcie umowy o pracę  | str. 865

Art. 63.        [Wygaśnięcie umowy z mocy prawa]  | str. 865

Art. 631.       [Wygaśnięcie umowy wskutek śmierci pracownika]  | str. 870

Art. 632.       [Wygaśnięcie umowy wskutek śmierci pracodawcy; utrzymanie stosunku pracy w przypadku przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę lub ustanowienia zarządu sukcesyjnego]  | str. 872

Art. 64–65.   (uchylone)  | str. 874

Art. 66.        [Wygaśnięcie umowy z powodu tymczasowego aresztowania]  | str. 874

Art. 67.        [Odwołanie do sądu pracy]  | str. 877

Rozdział IIa

(uchylony)  | str. 880

Art. 671–674. (uchylone)  | str. 880

Rozdział IIb

Zatrudnianie pracowników w formie telepracy  | str. 880

Art. 675.       [Telepraca; telepracownik – definicje]  | str. 880

Art. 676.       [Ustalenie warunków stosowania telepracy; wniosek o wykonywanie pracy w formie telepracy]  | str. 882

Art. 677.       [Powstanie stosunku telepracy; przekształcenie umowy o pracę w umowę o telepracę]  | str. 882

Art. 678.       [Zaprzestanie stosowania telepracy]  | str. 883

Art. 679.       [Ochrona dobrowolności telepracy]  | str. 883

Art. 6710.      [Obowiązek informacyjny pracodawcy przy nawiązywaniu stosunku telepracy]  | str. 883

Art. 6711.      [Obowiązki pracodawcy wobec telepracownika]  | str. 884

Art. 6712.      [Ochrona danych pracodawcy w telepracy]  | str. 884

Art. 6713.      [Komunikacja między telepracownikiem a pracodawcą]  | str. 885

Art. 6714.      [Kontrola telepracownika w miejscu wykonywania pracy; ochrona prywatności telepracownika]  | str. 885

Art. 6715.      [Równe traktowanie telepracownika]  | str. 885

Art. 6716.      [Zasada zapewnienia więzi między telepracownikiem a zakładem pracy]  | str. 886

Art. 6717.      [BHP w domu telepracownika]  | str. 886

Rozdział III

Stosunek pracy na podstawie powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę  | str. 886

Oddział 1

Stosunek pracy na podstawie powołania  | str. 886

Art. 68.        [Stosunek pracy na podstawie powołania]  | str. 886

Art. 681.       [Powołanie w wyniku konkursu]  | str. 892

Art. 682.       [Nawiązanie stosunku pracy na podstawie powołania – forma, termin]  | str. 896

Art. 683.       [Rozwiązanie poprzedniego stosunku pracy w związku z powołaniem]  | str. 896

Art. 69.        [Stosowanie przepisów dotyczących umów na czas nieokreślony]  | str. 896

Art. 70.        [Odwołanie w każdym czasie – forma i skutki]  | str. 901

Art. 71.        [Zatrudnienie w okresie wypowiedzenia]  | str. 910

Art. 72.        [Odwołanie w czasie ochrony]  | str. 912

Oddział 2

Stosunek pracy na podstawie wyboru  | str. 914

Art. 73.        [Stosunek pracy na podstawie wyboru]  | str. 914

Art. 74.        [Powrót do poprzedniego pracodawcy; wygaśnięcie stosunku pracy]  | str. 917

Art. 75.        [Odprawa]  | str. 919

Oddział 3

Stosunek pracy na podstawie mianowania  | str. 919

Art. 76.        [Stosunek pracy na podstawie mianowania]  | str. 919

Oddział 4

Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę  | str. 932

Art. 77.        [Spółdzielcza umowa o pracę]  | str. 932

DZIAŁ TRZECI

Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia  | str. 941

Rozdział I

Ustalanie wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą  | str. 941

Art. 771.       [Przepisy ustalające warunki wynagradzania]  | str. 941

Art. 772.       [Regulamin wynagradzania]  | str. 986

Art. 773.       [Warunki wynagradzania w państwowych jednostkach sfery budżetowej]  | str. 993

Art. 774.       (uchylony)  | str. 1018

Art. 775.       [Należności z tytułu podróży służbowej]  | str. 1018

Rozdział Ia

Wynagrodzenie za pracę?  | str. 1029

Art. 78.        [Zasady ustalania wysokości wynagrodzenia]  | str. 1029

Art. 79.        (uchylony)  | str. 1040

Art. 80.        [Prawo do wynagrodzenia za pracę wykonaną]  | str. 1040

Art. 81.        [Prawo do wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy; okresowe powierzenie pracownikowi innej pracy]  | str. 1046

Art. 82.        [Ustalenie wynagrodzenia za wadliwie wykonaną pracę]  | str. 1055

Art. 83.        [Normy pracy]  | str. 1055

Rozdział II

Ochrona wynagrodzenia za pracę?  | str. 1056

Art. 84.        [Zakaz zrzeczenia się prawa do wynagrodzenia]  | str. 1056

Art. 85.        [Termin wypłaty wynagrodzenia]  | str. 1059

Art. 86.        [Forma wypłaty wynagrodzenia]  | str. 1062

Art. 87.        [Potrącenia z wynagrodzenia za pracę; egzekucja z wynagrodzenia za pracę]  | str. 1064

Art. 871.       [Kwoty wolne od potrąceń]  | str. 1070

Art. 88.        [Potrącenia na świadczenia alimentacyjne]  | str. 1070

Art. 89.        (uchylony)  | str. 1070

Art. 90.        [Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego i o egzekucji administracyjnej]  | str. 1071

Art. 91.        [Potrącenia innych należności]  | str. 1071

Rozdział III

Świadczenia przysługujące w okresie czasowej niezdolności do pracy  | str. 1073

Art. 92.        [Prawo do wynagrodzenia w czasie niezdolności do pracy; zasiłek chorobowy]  | str. 1073

Rozdział IIIa

Odprawa rentowa lub emerytalna  | str. 1075

Art. 921.       [Zasady nabycia odprawy pieniężnej]  | str. 1075

Rozdział IV

Odprawa pośmiertna  | str. 1086

Art. 93.        [Zasady nabycia odprawy pośmiertnej]  | str. 1086

 
Piśmiennictwo ogólne  | str. 1091

Wykaz skrótów  | str. 19

 Wstęp  | str. 23

 Ustawa – Kodeks pracy  | str. 25

DZIAŁ CZWARTY

Obowiązki pracodawcy i pracownika  | str. 27

Rozdział I

Obowiązki pracodawcy  | str. 27

Art. 94.        [Podstawowe obowiązki pracodawcy]  | str. 27

Art. 941.       [Informacja o przepisach dotyczących równego traktowania]  | str. 48

Art. 942.       [Informacja o możliwości zmiany wymiaru czasu pracy]  | str. 48

Art. 943.       [Mobbing]  | str. 49

Art. 944.       [Archiwizacja dokumentacji pracowniczej]  | str. 56

Art. 945.       [Kontynuowanie prowadzenia dotychczasowej dokumentacji pracowniczej w przypadku ponownego nawiązania stosunku pracy]  | str. 56

Art. 946.       [Przekazanie pracownikowi informacji o dokumentacji pracowniczej w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy]  | str. 57

Art. 947.       [Zniszczenie dokumentacji pracowniczej]  | str. 57

Art. 948.       [Zmiana postaci dokumentacji pracowniczej z papierowej na elektroniczną]  | str. 57

Art. 949.       [Obowiązek zawiadomienia o zmianie postaci dokumentacji pracowniczej oraz o możliwości odbioru poprzedniej postaci dokumentacji pracowniczej]  | str. 58

Art. 9410.      [Zniszczenie dokumentacji pracowniczej w przypadku nieodebrania jej przez pracownika]  | str. 58

Art. 9411.      [Zrównanie papierowej i elektronicznej postaci dokumentacji pracowniczej]  | str. 58

Art. 9412.      [Wniosek o wydanie dokumentacji pracowniczej]  | str. 59

Art. 95–96.   (uchylone)  | str. 59

Art. 97.        [Świadectwo pracy; sprostowanie świadectwa pracy]  | str. 59