Ewidencja gruntów i budynków / Dariusz Felcenloben

Publikacja w kompleksowy sposób omawia instytucję ewidencji gruntów i budynków (katastru nieruchomości) w świetle aktualnie obowiązujących przepisów administracyjnego prawa materialnego. Przeprowadzone badania będą służyć jako cenne wskazówki do przeprowadzenia reform istniejącego modelu katastru nieruchomości. Wskazano w niej rozwiązania umożliwiające wdrożenie do polskiego systemu prawnego katastru wielowymiarowego umożliwiającego rejestrację wyodrębnionych przestrzennie obiektów ewidencyjnych (w szczególności budynków, budowli, lokali i innych obiektów budowlanych oraz urządzeń infrastruktury technicznej), a także wszelkich praw z nimi związanych, oraz ich wizualizację w układzie trójwymiarowym.

Autor podejmuje próbę wyjaśnienia, czy przyjęte na użytek prowadzenia ewidencji gruntów i budynków podstawowe pojęcia i konstrukcje prawne są stosowane konsekwentnie, czy też z uwagi na brak jednoznacznie ustalonego znaczenia pojęciowego, są powodem chaosu terminologicznego i doktrynalnego, a tym samym godzą w wartości, którym rejestr ten ma służyć.

Celem podjętych w opracowaniu rozważań jest m.in.:
• ustalenie spójności zdefiniowanego modelu ewidencji gruntów i budynków w odniesieniu do obowiązujących zasad postępowania administracyjnego i cywilnego,
• wykazanie, czy określone prawem materialnym normy w tym zakresie zapewniają aktualność zgromadzonych w nim danych ewidencyjnych, a tym samym czy gwarantują przyjęcie domniemania wiarygodności tych danych,
• wyjaśnienie mechanizmów funkcjonowania tej instytucji poprzez wskazanie pojawiających się w praktyce problemów natury formalnej, wynikających m.in. z autonomicznego charakteru tego rejestru.

Książka jest przeznaczona dla pracowników organów administracji publicznej realizujących zadania związane z gospodarką nieruchomościami, planowaniem przestrzennym, wymiarem podatków, oznaczaniem nieruchomości w księgach wieczystych, sędziów sądów administracyjnych orzekających w tego rodzaju sprawach, a także jednostek wykonawstwa geodezyjnego, które opracowują dokumentację techniczną stanowiącą podstawę aktualizacji danych ewidencyjnych. Zainteresuje adwokatów, radców prawnych, geodetów ubiegających się o uprawnienia zawodowe, a także aplikantów i studentów prawa, administracji, geodezji i kartografii.

Wykaz skrótów  | str. 15

Wprowadzenie   | str. 21

Rozdział 1
Kataster nieruchomości w Polsce w okresie międzywojennym   | str. 33
1. Podstawy prawne prowadzenia katastru nieruchomości   | str. 33
2. Prowadzenie katastru na terenach byłego zaboru austriackiego   | str. 35
3. Prowadzenie katastru na terenach byłego zaboru pruskiego   | str. 38
4. Prowadzenie katastru na terenach byłego zaboru rosyjskiego   | str. 41
5. Zasady rozgraniczania gruntow objętych reformą rolną   | str. 42

Rozdział 2
Kataster nieruchomości po drugiej wojnie światowej   | str. 52
1. Pierwsze proby wprowadzenia jednolitego katastru nieruchomości w Polsce   | str. 52
2. Uproszczona ewidencja gruntow – społeczna klasyfikacja gruntow   | str. 54
3. Podstawy założenia jednolitej ewidencji gruntow i budynkow   | str. 56
4. Regulacje prawne ustalające zasady prowadzenia ewidencji gruntow i budynkow   | str. 70

Rozdział 3
Dokumenty stanowiące podstawę regulacji stanów prawnych nieruchomości przejmowanych przez Skarb Państwa w ramach reformy rolnej oraz nacjonalizacji gospodarki narodowej   | str. 76
1. Akt nadania ziemi wydawany w trybie dekretu z 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej   | str. 76
2. Akt nadania ziemi i orzeczenie o jego wykonaniu wydawane w trybie dekretu z 1946 r. o ustroju rolnym i osadnictwie na obszarze Ziem Odzyskanych i byłego Wolnego Miasta Gdańska   | str. 94
3. Akt nadania gospodarstwa rolnego wydawany w trybie dekretu z 6.09.1951 r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze Ziem Odzyskanych   | str. 100
4. Przejęcie na własność Skarbu Państwa gruntow opuszczonych i poniemieckich   | str. 103
5. Nacjonalizacja nieruchomości w trybie art. 39 ust. 1 i 3 ustawy z 14.07.1961 r. o gospodarce terenami w miastach i osiedlach   | str. 109
6. Uwłaszczenie dzierżawcow i posiadaczy nieruchomości na podstawie dekretu z 18.04.1955 r. o uwłaszczeniu i o uregulowaniu innych spraw, związanych z reformą rolną i osadnictwem rolnym   | str. 112
7. Akt własności ziemi wydany w trybie ustawy z 26.10.1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych   | str. 114

Rozdział 4
Charakterystyka istniejącego modelu ewidencji gruntów i budynków   | str. 125
1. Definicja legalna pojęcia ewidencji gruntow i budynkow   | str. 125
2. Pojęcie systemu informacyjnego   | str. 126
3. Opis istniejącego modelu ewidencji gruntow i budynkow   | str. 130
3.1. Pojęcie modelu baz danych   | str. 130
3.2. Specyfikacja pojęciowego modelu baz danych ewidencji gruntow i budynkow   | str. 134

Rozdział 5
Zadania i funkcje ewidencji gruntów i budynków   | str. 138
1. Zadania ewidencji gruntow i budynkow   | str. 138
2. Funkcje katastru nieruchomości   | str. 147
2.1. Uwagi wprowadzające   | str. 147
2.2. Funkcja ewidencyjna   | str. 148
2.3. Funkcja informacyjno-ustalająca   | str. 149
2.4. Funkcja kontrolna i ochronna   | str. 154
2.5. Funkcja fiskalno-podatkowa   | str. 156
2.5.1. Uwagi ogolne   | str. 156
2.5.2. System podatkowy w Polsce   | str. 156
2.5.3. Zakres związania organu podatkowego danymi z ewidencji gruntow i budynkow   | str. 161
2.6. Funkcja integracyjna – referencyjna   | str. 175
3. Zasady prowadzenia katastru nieruchomości oraz domniemania faktyczne i prawne z niego wynikające   | str. 179
3.1. Uwagi wprowadzające   | str. 179
3.2. Zasada jawności formalnej operatu ewidencyjnego   | str. 182
3.3. Domniemania prawne wynikające z przyjętych zasad prowadzenia katastru nieruchomości   | str. 184
3.3.1. Uwagi ogolne   | str. 184
3.3.2. Zasada znajomości wpisow   | str. 189
3.3.3. Zasada prawdziwości wpisow oraz zasada wiarygodności ewidencji gruntow i budynkow   | str. 191

Rozdział 6
Wpis do katastru nieruchomości   | str. 198
1. Istota wpisu do katastru nieruchomości   | str. 198
2. Rodzaje wpisow   | str. 203
2.1. Wprowadzenie   | str. 203
2.2. Wpisy pierwotne i wtorne   | str. 203
2.3. Wpisy obligatoryjne i fakultatywne   | str. 204
2.4. Wpisy deklaratoryjne i o charakterze ustalającym   | str. 205
2.5. Wpisy konwalidujące   | str. 207
2.6. Wpisy, ktorych skuteczność jest uzależniona od ich ogłoszenia   | str. 208
2.7. Wpisy niedopuszczalne, bezprawne i błędne   | str. 208
3. Przedmiot wpisu w katastrze nieruchomości   | str. 210

Rozdział 7
Źródła danych ewidencyjnych i ich charakter   | str. 214
1. Uwagi wprowadzające   | str. 214
2. Pojęcie dokumentu stanowiącego podstawę wpisu w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 216
3. Akt normatywny jako samoistna podstawa wpisu   | str. 219
4. Akty normatywne, ktore dla wywołania określonych w nich skutkow prawnych wymagają potwierdzenia w ustalonej prawem formie   | str. 224
5. Księgi wieczyste   | str. 233
6. Odpisy aktow notarialnych   | str. 234
7. Decyzje administracyjne   | str. 236
8. Orzeczenia sądowe   | str. 244
9. Dokumentacja architektoniczno-budowlana   | str. 245
10. Materiały zasobu – dokumentacja geodezyjna przyjęta do zasobu geodezyjnego i kartograficznego   | str. 247
11. Inne dokumenty   | str. 250

Rozdział 8
Zasady aktualizacji informacji o danych ewidencyjnych   | str. 251
1. Uwagi ogolne   | str. 251
2. Aktualizacja danych ewidencyjnych z urzędu   | str. 253
3. Aktualizacja danych ewidencyjnych na wniosek   | str. 257
4. Aktualizacja danych ewidencyjnych w drodze czynności materialno‑technicznej   | str. 259
5. Aktualizacja danych w drodze decyzji administracyjnej   | str. 262
6. Forma odmowy wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie aktualizacji operatu ewidencyjnego na podstawie materiałow zasobu i wykrycia błędnych informacji   | str. 265
7. Zgłoszenie zmian danych ewidencyjnych   | str. 266
8. Zawiadomienie o dokonanych zmianach w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 273
9. Modernizacja ewidencji gruntow i budynkow   | str. 275
10. Prowadzenie ewidencji gruntow na terenach zamkniętych   | str. 281
11. Ujawnienie w ewidencji gruntow osob, ktore władają gruntami na zasadach samoistnego posiadania   | str. 285

Rozdział 9
Obiekty ewidencyjne wykazywane w katastrze nieruchomości   | str. 293
1. Uwagi ogolne   | str. 293
2. Działka ewidencyjna   | str. 295
2.1. Pojęcie działki ewidencyjnej   | str. 295
2.2. Oznaczenie działki ewidencyjnej w bazach danych ewidencji gruntow i budynkow   | str. 298
3. Punkt graniczny działki ewidencyjnej   | str. 301
4. Pojęcie konturu użytku gruntowego, konturu klasyfikacyjnego   | str. 303
5. Budynek   | str. 305
5.1. Pojęcie budynku w rozumieniu przepisow Prawa geodezyjnego i kartograficznego   | str. 305
5.2. Zasady ujawniania budynkow w operacie ewidencyjnym   | str. 314
5.2.1. Uwagi wprowadzające   | str. 314
5.2.2. Budynki podlegające geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej   | str. 314
5.2.3. Budynki w budowie   | str. 319
5.3. Budynek czy budowla   | str. 326
5.4. Pojęcie budynku mieszkalnego   | str.   | str. 328
5.5. Rodzaje zabudowy i rodzaje budynkow   | str. 333
5.6. Dane ewidencyjne dotyczące budynku wykazywane w operacie ewidencyjnym   | str. 337
5.6.1. Uwagi wprowadzające   | str. 337
5.6.2. Identyfikator budynku   | str. 338
5.6.3. Numeryczny opis konturu budynku   | str. 339
5.6.4. Rodzaj budynku według KŚT   | str. 341
5.6.5. Liczba kondygnacji naziemnych i podziemnych   | str. 348
5.6.6. Pole powierzchni zabudowy   | str. 349
5.6.7. Łączne pole powierzchni użytkowej   | str. 351
6. Lokal   | str. 355
6.1. Pojęcie lokalu jako odrębnej nieruchomości   | str. 355
6.2. Nieruchomość wspolna   | str. 363
6.3. Sposoby ustanawiania odrębnej własności lokali   | str. 368
6.4. Podział nieruchomości wspolnej   | str. 370
6.4.1. Podział nieruchomości gruntowej   | str. 370
6.4.2. Podział części wspolnych budynku   | str. 371
6.5. Podział lokalu   | str. 375
6.6. Ustanie odrębnej własności lokali   | str. 381
6.7. Dane ewidencyjne lokalu wykazywane w katastrze nieruchomości i zasady ich aktualizacji   | str. 383

Rozdział 10
Źródła informacji stanowiących podstawę ustalenia przeznaczenia terenu, sposobów jego zagospodarowania i rodzajów zabudowy   | str. 385
1. Uwagi wprowadzające   | str. 385
2. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego   | str. 385
3. Zasady oznaczania przeznaczenia terenu w planie miejscowym   | str. 390
4. Decyzja o ustaleniu warunkow zabudowy i zagospodarowania terenu   | str. 393
5. Ustalenia planu miejscowego a zapisy w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 402

Rozdział 11
Gleboznawcza klasyfikacja gruntów rolnych i leśnych   | str. 404
1. Pojęcie gleboznawczej klasyfikacji gruntow i cele, jakim ona służy   | str. 404
2. Przedmiot postępowania w sprawie gleboznawczej klasyfikacji gruntow   | str. 409
3. Przebieg postępowania administracyjnego   | str. 415
3.1. Uwagi ogolne   | str. 415
3.2. Upoważnienie klasyfikatora   | str. 419
3.3. Przebieg czynności klasyfikacyjnych   | str. 422
3.3.1. Uwagi wprowadzające   | str. 422
3.3.2. Zawiadomienie stron   | str. 423
3.3.3. Opracowanie projektu ustalenia klasyfikacji i jego wyłożenie do publicznego wglądu   | str. 427
3.3.4. Wydanie decyzji o ustaleniu gleboznawczej klasyfikacji gruntow lub odmowie jej ustalenia   | str. 428

Rozdział 12
Pojęcie nieruchomości i granic własności   | str. 435
1. Pojęcie nieruchomości w ujęciu materialnym i formalnym   | str. 435
2. Granice prawa własności   | str. 441
3. Pojęcie granic prawnych nieruchomości gruntowych   | str. 446

Rozdział 13
Pojęcie nieruchomości rolnej i gospodarstwa rolnego   | str. 455
1. Pojęcie nieruchomości rolnej w ujęciu prawa cywilnego   | str. 455
2. Pojęcie gospodarstwa rolnego w ujęciu prawa cywilnego   | str. 458
3. Pojęcie gruntow rolnych i gospodarstwa rolnego w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego   | str. 464
4. Pojęcie gospodarstwa rolnego w rozumieniu innych ustaw   | str. 470
4.1. Gospodarstwo rolne w rozumieniu ustaw podatkowych   | str. 470
4.2. Definicja gospodarstwa rolnego według regulacji o ubezpieczeniu społecznym rolnikow   | str. 472
5. Pojęcie gruntow rolnych i leśnych w rozumieniu ustawy o ochronie gruntow rolnych i leśnych   | str. 474

Rozdział 14
Zasady zaliczania gruntów do poszczególnych użytków gruntowych   | str. 478
1. Podział gruntow na grupy i rodzaje użytkow gruntowych   | str. 478
2. Grunty rolne   | str. 480
2.1. Grunty orne   | str. 480
2.1.1. Uwagi ogolne   | str. 480
2.1.2. Grunty orne poddane stałej uprawie mechanicznej mającej na celu produkcję rolniczą lub ogrodniczą   | str. 480
2.1.3. Grunty orne zajęte pod plantacje, szkołki i ogrody działkowe   | str. 485
2.1.4. Grunty orne zajęte pod urządzenia i budowle wspomagające produkcję rolniczą lub ogrodniczą i położone poza działką siedliskową   | str. 491
2.1.5. Grunty orne ugorowane i odłogowane   | str. 491
2.2. Sady   | str. 494
2.3. Łąki trwałe i pastwiska trwałe   | str. 498
2.4. Grunty rolne zabudowane   | str. 502
2.4.1. Uwagi ogolne   | str. 502
2.4.2. Pojęcie działki siedliskowej i jej oznaczenie w katastrze nieruchomości   | str. 505
2.4.3. Pojęcie zabudowy zagrodowej   | str. 507
2.4.4. Zabudowa zagrodowa jako element działki siedliskowej   | str. 511
2.5. Grunty zadrzewione i zakrzewione   | str. 515
2.6. Grunty pod stawami   | str. 517
2.7. Grunty pod rowami   | str. 521
2.8. Nieużytki   | str. 523
2.8.1. Definicja pojęcia nieużytku w ujęciu chronologicznym   | str. 523
2.8.2. Wykładnia normatywnego pojęcia nieużytku   | str. 525
2.8.3. Nieużytek jako część nieruchomości rolnej   | str. 529
3. Grunty leśne   | str. 531
3.1. Uwagi ogolne   | str. 531
3.2. Lasy   | str. 532
3.2.1. Wykładnia normatywnego pojęcia lasu w rozumieniu ustawy o lasach   | str. 532
3.2.2. Dokumenty określające zasady prowadzenia gospodarki leśnej stanowiące podstawę aktualizacji wpisow w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 548
3.2.3. Zmiana użytku leśnego na rolny w trybie art. 13 u.l.   | str. 554
3.3. Grunty zadrzewione i zakrzewione   | str. 555
4. Grunty zabudowane i zurbanizowane   | str. 556
4.1. Uwagi ogolne   | str. 556
4.2. Działka budowlana   | str. 557
4.2.1. Uwagi wprowadzające   | str. 557
4.2.2. Pojęcie działki budowlanej   | str. 558
4.2.3. Powierzchnia gruntow podlegająca wyłączeniu w związku z planowaną zabudową działki budowlanej   | str. 564
4.2.4. Zasady oznaczania w ewidencji gruntow i budynkow konturu terenow zabudowanych i zurbanizowanych (działki budowlanej)   | str. 567
4.3. Działka letniskowa   | str. 572
4.3.1. Pojęcie działki letniskowej   | str. 572
4.3.2. Pojęcie budynku rekreacji indywidualnej   | str. 573
4.3.3. Oznaczenie domku letniskowego i działki gruntu, na ktorej jest on usytuowany, w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 576
4.3.4. Pojęcie domu letniskowego na potrzeby ustaw podatkowych   | str. 577
4.3.5. Dopuszczalność sytuowania domkow letniskowych w granicach zabudowy mieszkaniowej i zagrodowej   | str. 578
4.4. Tereny mieszkaniowe   | str. 581
4.5. Tereny przemysłowe   | str. 591
4.6. Inne tereny zabudowane   | str. 592
4.7. Zurbanizowane tereny niezabudowane lub w trakcie zabudowy   | str. 594
4.8. Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe   | str. 598
4.9. Użytki kopalne   | str. 601
4.9.1. Wykładnia normatywnego pojęcia użytku kopalnego   | str. 601
4.9.2. Koncesjonowanie działalności związanej z wydobywaniem kopalin   | str. 606
4.9.3. Wydobywanie kopaliny na własne potrzeby   | str. 606
4.9.4. Rekultywacja gruntow poeksploatacyjnych jako warunek zmiany oznaczenia użytku kopalnego   | str. 608
4.9.5. Ewolucja pojęcia użytkow kopalnych   | str. 610
4.10. Tereny komunikacyjne   | str. 614
4.10.1. Drogi – działka drogowa   | str. 614
4.10.1.1. Uwagi wprowadzające   | str. 614
4.10.1.2. Zasady oznaczania drog w ewidencji gruntow i budynkow   | str. 614
4.10.1.3. Pojęcie drogi publicznej   | str. 616
4.10.1.4. Pojęcie drogi wewnętrznej   | str. 618
4.10.1.5. Pojęcie pasa drogowego i drogi   | str. 619
4.10.1.6. Droga rowerowa   | str. 624
4.10.1.7. Drogi transportu rolnego i drogi leśne   | str. 627
4.10.2. Tereny kolejowe   | str. 630
4.10.3. Inne tereny komunikacyjne   | str. 634
4.10.3.1. Uwagi wprowadzające   | str. 634
4.10.3.2. Porty lotnicze oraz budowle i urządzenia służące komunikacji lotniczej   | str. 634
4.10.3.3. Urządzenia portowe, przystanie, budowle i urządzenia służące komunikacji wodnej   | str. 635
4.10.3.4. Budowle i urządzenia kolei linowych   | str. 637
4.10.3.5. Torowiska tramwajowe poza pasami ulic i drog, a także obiekty i urządzenia związane z komunikacją miejską   | str. 638
4.10.3.6. Urządzone parkingi poza lasami państwowymi   | str. 640
4.10.3.7. Wały ochronne wod przystosowane do ruchu kołowego   | str. 642
4.10.4. Grunty przeznaczone pod budowę drog publicznych lub linii kolejowych   | str. 644
5. Grunty pod wodami   | str. 647
5.1. Grunty pod morskimi wodami wewnętrznymi   | str. 647
5.2. Grunty pod wodami płynącymi i stojącymi   | str. 648
5.2.1. Podstawowe pojęcia   | str. 648
5.2.2. Pojęcie gruntow pod wodami   | str. 649
5.2.3. Pojęcie działki ewidencyjnej (gruntu) pod wodami   | str. 651
6. Tereny rożne oznaczone symbolem „Tr”   | str. 655

Rozdział 15
Ochrona gruntów rolnych i leśnych   | str. 656
1. Uwagi ogolne   | str. 656
2. Pojęcie wyłączenia gruntow z produkcji rolnej lub leśnej   | str. 657
3. Zmiana przeznaczenia gruntow rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne   | str. 662
3.1. Uwagi wprowadzające   | str. 662
3.2. Zgoda na zmianę przeznaczenia gruntow w procedurze opracowania planu miejscowego   | str. 663
3.3. Dopuszczalność zmiany przeznaczenia gruntow rolnych i leśnych decyzją o ustaleniu warunkow zabudowy i zagospodarowania terenu   | str. 666
4. Decyzja o wyłączeniu gruntow z produkcji rolnej lub leśnej   | str. 673
5. Należności, opłaty roczne oraz sankcje za niezgodne z prawem wyłączenie gruntow z produkcji   | str. 677
6. Rekultywacja gruntow na potrzeby rolnictwa i leśnictwa   | str. 680

Rozdział 16
Zasady i forma udostępniania danych z operatu ewidencyjnego   | str. 688
1. Uwagi ogolne   | str. 688
2. Wydawanie danych w formie wypisow i wyrysow   | str. 690
3. Wydawanie dokumentow uzasadniających wpisy do baz danych ewidencji gruntow i budynkow   | str. 692
4. Wydawanie danych w formie zaświadczenia   | str. 694
5. Ustawowe ograniczenia jawności formalnej danych ewidencyjnych – wykładnia normy art. 24 ust. 5 p.g.k.   | str. 703
6. Forma odmowy wydania informacji zawierających dane o podmiotach ewidencyjnych   | str. 718
7. Zasady nieodpłatnego udostępniania danych w formie wypisow i wyrysow   | str. 722
8. Zasady nieodpłatnego udostępnienia baz danych podmiotom realizującym zadania publiczne   | str. 725
8.1. Uwagi wprowadzające   | str. 725
8.2. Wniosek o udostępnienie danych na potrzeby realizacji zadań publicznych   | str. 729
8.3. Pojęcie zadania publicznego   | str. 731
8.4. Formy powierzenia realizacji zadania publicznego   | str. 734
8.5. Pojęcie danych niezbędnych do realizacji zadania publicznego i ich zakres   | str. 736
8.6. Wydawanie danych za pomocą środkow komunikacji elektronicznej   | str. 739
8.7. Zasady udostępniania danych komornikom   | str. 742
8.8. Przesłanki i forma odmowy udostępnienia danych ewidencyjnych podmiotowi realizującemu zadania publiczne   | str. 747
9. Zasady rozpatrywania wnioskow o udostępnienie danych z operatu ewidencyjnego składanych w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej   | str. 749

Rozdział 17
Zasady ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych   | str. 758
1. Charakter czynności ustalenia granic działek ewidencyjnych   | str. 758
1.1. Uwagi ogolne   | str. 758
1.2. Zawiadomienie o planowanych czynnościach ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych   | str. 764
1.3. Kryteria ustalania przebiegu granic działek ewidencyjnych   | str. 777
2. Identyfikacja przebiegu granicy działek ewidencyjnych pomiędzy gruntami zajętymi przez wodę płynącą a gruntami do nich przyległymi   | str. 779

Rozdział 18
Zasady ustalania linii brzegu cieków naturalnych, jezior i innych naturalnych zbiorników wodnych   | str. 785
1. Zakres przedmiotowy postępowania w sprawie ustalenia linii brzegu   | str. 785
2. Pojęcie linii brzegu   | str. 788
3. Kryteria wyznaczania linii brzegu   | str. 790
4. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku w sprawie ustalenia linii brzegu   | str. 793
5. Decyzja administracyjna w sprawie ustalenia linii brzegu i skutki prawne z niej wynikające   | str. 797
6. Dokumenty stanowiące podstawę aktualizacji informacji o gruntach pod naturalnymi wodami płynącymi i stojącymi   | str. 802

Rozdział 19
Koncepcja przyszłego wielowymiarowego katastru nieruchomości w Polsce   | str. 807
1. Założenia wstępne   | str. 807
2. Propozycja zmiany istniejącego systemu w rejestracji praw do wyodrębnionych ewidencyjnie obiektow przestrzennych   | str. 811
3. Pojęcie działki przestrzennej   | str. 813
4. Rejestrowanie odrębnej własności obiektow budowlanych i ustanawianie praw do ich użytkowania   | str. 817
5. Proponowane metody wyodrębnienia i rejestracji obiektow przestrzennych w katastrze nieruchomości   | str. 820
Zakończenie   | str. 827
Bibliografia   | str. 839