Sulejman Wspaniały i jego wspaniałe stulecie / Andre Clot

Sulejman Wspaniały, osmański sułtan okryty największą chwałą, napełniał trwogą Europę przez blisko pół stulecia. W kilka lat poprowadził swoją armię, najpotężniejszą na świecie, aż pod bramy Wiednia, stał się panem Morza Śródziemnego i zdobył Bagdad. W obliczu tego groźnego wojownika, który poczytywał za swój obowiązek ciągłe rozszerzanie granic świata islamu, chrześcijaństwo nie potrafiło się zjednoczyć: Karol V musiał złożyć podpis na poniżającym traktacie konstantynopolitańskim, podczas gdy Franciszek I, Król Bardzo Chrześcijański, stał się wspólnikiem Wielkiego Turka.

Sulejman – „Cień Boga na ziemi”, lecz także zręczny polityk i wszechmocny despota – twardą ręką prowadził sprawy państwowe z pomocą wielkich wezyrów. Poszerzył granice imperium jak żaden inny osmański sułtan, lecz w historii Turcji zapisał się przede wszystkim jako Prawodawca. W tym imperium obejmującym ziemie trzech kontynentów, liczącym ponad 30 milionów mieszkańców niemal wszystkich ras i religii, nie było dziedzicznej arystokracji. Znakomicie zorganizowana administracja państwowa znajdowała się w rękach zislamizowanych chrześcijan, których elita osiągała zaszczyty i bogactwo. Kwitnące finanse, sprawna gospodarka kierowana autorytarną ręką: właśnie za panowania Sulejmana Imperium Osmańskie przeżywało okres największej świetności. Miasta i wioski prężnie rozwijały się gospodarczo i demograficznie. A przede wszystkim rozrastał się Stambuł – największe miasto ówczesnego świata, gdzie dokonywał się prawdziwy renesans sztuki i literatury – sławna stolica, goszcząca Seraj z jego pałacowymi intrygami.

André Clot, historyk i dziennikarz, spędził wiele lat w krajach dawnego Imperium Osmańskiego.

Świt wspaniałego stulecia

Żelazna rasa

Najlepsza armia na świecie

Dziesięciu sułtanów stworzonych do podbojów

CZĘŚĆ PIERWSZA: Sułtan sułtanów

Rozdział I: Pierwsze triumfy padyszacha

W cieniu ojca

Prawo bratobójstwa

Jak niebiańska rosa

Pierwszy bunt w imperium

Wróg Karola V

Belgrad zdobyty

Kawalerowie wygnani z Rodos

Działa Wielkiego Turka

Urodziwy faworyt

Nowe niepokoje w imperium

Rozdział II : Splendor Sulejmana Wspaniałego

Mohacz, czyli wielkie zwycięstwo

Sulejman mianuje króla Węgier

Wiedeń w niebezpieczeństwie

„Radosna” i „Wspaniały”

Największy spośród gazich

Obowiązek sprawiedliwości

Największy monarcha świata

Rozdział III: Od Dunaju do Eufratu

Buta Habsburgów

Wojna niemiecka z „królem Hiszpanii”

Nowa turecka flota

Pokój na kilka stuleci

Zdobywca Bagdadu (1534)

Tragedia Ibrahima

Rozdział IV: Pojedynek z chrześcijańską Europą

Panowie mórz

Barbarossa: kapudan pasza i bejlerbej wysp

Tunis w rękach Karola V

W stoczniach Złotego Rogu

Wenecja przegnana z Morza Egejskiego

Długa seria chrześcijańskich tragedii

Władca Morza Śródziemnego

Węgry nową prowincją turecką

3117 kamiennych kul

Upokorzenie Karola V

Rozdział V: Franciszek I i Sulejman

Wspólnik Wielkiego Turka

Pierwsze poselstwo

Sojusz

Turcy w Prowansji

„…Przyjaźń i wierność…”

Rozdział VI: Czas tragedii

W imię racji stanu

Pokój z Safawidą

„Komunistyczna” rebelia

Nowa tragedia dynastyczna

Rozdział VII: Zmierzch padyszacha

Korsarze

Zdobycie Dżerby

Porażka na Malcie

Wojna na Węgrzech

Ostatnia kampania

CZĘŚĆ DRUGA: Imperium imperiów

Rozdział I: Orient w epoce Sulejmana Wspaniałego

Rozdział II: Największe miasto Wschodu i Zachodu

Stolica otwarta na świat

Pałace, rudery i meczety

W Seraju

Dziedziniec Dywanu

Szkoła paziów

Selâmlık i Harem

Społeczeństwo

Kobiety i mężczyźni

Bractwa zawodowe

Od hammamu do bazaru

Rozdział III: Sterowana i autorytarna gospodarka

Mniejszości i obcokrajowcy

Otwarty rynek

Od jedwabiu po pieprz

Szlaki handlowe

Rozdział IV: Wieś i miasto

Chłopstwo

Koczownicy

Chrześcijanie

Odległe prowincje

Życie w miastach

Życie codzienne

Miasta Azji

Miasta Rumelii

Rozdział V: Sztuka w wieku Sulejmana Wspaniałego

Architektura

Sinan Hoca Mimar

Doskonałość ceramiki

Malarstwo i kaligrafia

Realistyczne malarstwo

Portret

Kaligrafia

Produkcja dywanów

10 Sulejman Wspaniały

Literatura

Plejada poetów

Cała reszta

Prozaicy

Medresy

Trzy wieki agonii

Koniec podbojów

Kryzys systemu, kryzys gospodarczy

Nostalgia za złotym wiekiem

Aneksy

1. Turcy przedosmańscy

2. Cywilizacja turecka sprzed Osmanów

3. Janczarzy

4. Prawo bratobójstwa

5. System timarów

6. Dywan

7. Bractwa derwiszów

8. Osmańska flota

9. Kampania wojenna

10. Kariera wielkiego wezyra: Sokullu Mehmed Pasza

11. Henryk II i Sulejman Wspaniały

12. Śmierć Sulejmana Wspaniałego

13. Łaźnie tureckie

14. Rodzina Mendesów

15. Kapitulacje

16. Islam i malarstwo

Genealogia sułtanów z dynastii Osmanów

Chronologia wydarzeń

Słowniczek

Bibliografia

Indeks osób

Mapy

Imperium Osmańskie w 1566 roku

Stambuł w czasach Sulejmana

Szlaki handlowe