Szkoły wyższe przekazując w okresie transformacji ustrojowej wiedzę ekonomiczną kształciły absolwentów, którzy sukcesywnie zmniejszali dystans gospodarczy, jaki dzielił Polskę od Europy Zachodniej. Obecnie zaś w dobie stagnacji gospodarczej, to właśnie te same uczelnie stanęły przed kolejnym wyzwaniem. Jest ono związane z poszukiwaniem nowych koncepcji wzrostu gospodarczego całego kraju. Z tego też powodu WSB w Gdańsku po raz kolejny zorganizowała konferencję naukową dotyczącą funkcjonowania szkolnictwa wyższego. W tym tomie autorzy skupili swoją uwagę na:
• jakości nauczania,
• potrzebach rynku pracy,
• kształtowaniu procesów edukacyjnych,
• formach komunikacji szkół z rynkiem.
Książka, którą oddajemy do rąk Czytelników, łączy rozważania poparte doświadczeniem i praktyką, wskazuje na problemy, które wymagają rozwiązania i zmuszają do dalszej refleksji.
Wprowadzenie 7
Część I
Kształtowanie procesów dydaktycznych
1. Profil praktyczny szkolnictwa wyższego - potrzeba rynku pracy - Iwona Kowalska 11
1.1. Krajowe Ramy Kwalifikacji - kształcenie ukierunkowane na efekty kształcenia 13
1.2. Profil praktyczny kształcenia w szkolnictwie wyższym - dylematy 16
1.3. Dostępność kadry akademickiej dla potrzeb realizacji kształcenia o profilu praktycznym 19
Streszczenie/Summary 24
Bibliografia 25
2. Zarządzanie retencją studentów - perspektywa socjologiczna - Tomasz Marcysiak 27
2.1. Uczelnia w procesie zmiany 27
2.2. Retencja studentów a integracja społeczna 31
2.3. Elementy zarządzania retencją 34
2.4. Podsumowanie 36
2.5. Retencja a poziom satysfakcji studenta i absolwenta 37
Streszczenie 39
Bibliografia 40
3. Przywództwo na trudne czasy, czyli rzecz o odpowiedzialnych menedżerach uczelni - Marcin Geryk 41
3.1. Zmiany otoczenia uczelni 41
3.2. Czy uczelnie znajdują odpowiedź na pytania stawiane przez otoczenie? 43
3.3. Nowy typ odpowiedzialnego przywódcy uczelni 45
Streszczenie/Summary 48
Bibliografia 49
4. Kształtowanie procesów edukacyjnych w szkołach wyższych - Janusz Dworak 51
4.1. Kreowanie procesu edukacyjnego szkoły wyższej w kontekście mieć i być 52
4.2. Dylematy marketingowego zarządzania szkołą wyższą 54
4.3. Marketingowe koncepcje zarządzania szkołą wyższą 56
Streszczenie/Summary 62
Bibliografia 63
5. Tworzenie modelu segmentacji wyższych szkół ekonomicznych z zastosowaniem teorii ugruntowanej - Janusz Dworak 65
5.1. Istota teorii ugruntowanej 65
5.2. Proces formułowania nowych koncepcji 67
Streszczenie/Summary 80
Bibliografia 80
Część II
Procesy rozwojowe szkolnictwa wyższego
6. Rozwój uczelni poprzez tworzenie zagranicznych jednostek dydaktycznych - Paweł Zygarłowski 83
6.1. Kampusy zagraniczne - fenomen na skalę globalną 84
6.2. Problemy związane z funkcjonowaniem kampusów zagranicznych 89
6.3. Jednostki zagraniczne polskich uczelni 90
6.3.1. Podstawy prawne 90
6.3.2. Rozwój zagranicznych jednostek dydaktycznych polskich uczelni 91
6.3.3. Elementy modelu biznesowego 92
Streszczenie/Summary 95
Bibliografia 96
7. Społeczne funkcje edukacji menedżerskiej w portrecie własnym uczelni - Piotr Górski 99
7.1. Zmiana systemowa w Polsce i jej wpływ na edukację menedżerską w kontekście problemów kształcenia menedżerskiego w USA 99
7.2. Zarządzanie marketingowe w szkole wyższej 101
7.3. Atuty uczelni prezentowane w jej obrazie własnym 103
Streszczenie/Summary 110
Bibliografia 111
8. Ocena efektywności uczelni wyższej - problem metodyki pomiaru - Agnieszka Jakubowska 113
8.1. Problem oceny efektywności świadczenia usług użyteczności publicznej 114
8.2. Propozycje modeli i metod w badaniu efektywności instytucji sektora publicznego 117
8.3. Wykorzystanie metody DEA w ocenie efektywności szkół wyższych 121
8.4. Kryteria efektywności w perspektywie instytucji finansujących szkolnictwo wyższe w Polsce i UE 123
Streszczenie/Summary 127
Bibliografia 128
9. Zarządzanie ryzykiem w działalności szkoły wyższej w Polsce -Jerzy Gwizdała 129
9.1. Aspekty prawno-organizacyjne zarządzania ryzykiem 130
9.2. System zarządzania ryzykiem w szkołach wyższych 134
9.3. Kapitał intelektualny w procesie zarządzania ryzykiem 138
Streszczenie/Summary 142
Bibliografia 143
Część III
Procesy zarządzania w szkolnictwie wyższym
10. Skuteczne zarządzanie uczelnią z wykorzystaniem audytu wewnętrznego i systemu kontroli zarządczej - Krzysztof Klimczak 147
10.1. Standardy kontroli zarządczej 147
10.1.1. Standardy środowiska wewnętrznego 148
10.1.2. Standardy celów i zarządzania ryzykiem 149
10.1.3. Standardy mechanizmów kontroli 149
10.1.4. Standardy obszaru informacji i komunikacji 150
10.1.5. Standardy monitorowania i oceny 150
10.2. Audytor wewnętrzny - ekspert świadczący usługi zapewniające i doradcze 150
10.2.1. Analiza ryzyka na przykładzie uczelni wyższej 151
10.2.2. Analiza ryzyka przeprowadzana przez audytora wewnętrznego 152
10.2.2.1. Identyfikacja obszarów ryzyka 152
10.2.2.2. Technika analizy ryzyka. Prezentacja matrycy analizy ryzyka na przykładzie uczelni wyższej 153
Streszczenie/Summary 159
Bibliografia 160
11. Standaryzacja jako podstawowa determinanta jakości usługi edukacyjnej w szkole wyższej - Bolesław Goranczewski 161
11.1. Jakość kształcenia, uporządkowanie pojęć 161
11.2. Istota zarządzania jakością w uczelni wyższej 164
11.3. Jakość usługi edukacyjnej a podejście procesowe 165
11.4. Zmienność procesów edukacyjnych jako wróg jakości 168
11.4.1. Manual - instrukcja użytkowania 171
11.5. Jakość procesów edukacyjnych a struktura sieciowa 172
11.6. Holistyczny charakter jakości 173
Streszczenie/Summary 176
Bibliografia 177
12. Współczesne formy i środki marketingowej komunikacji szkół wyższych z rynkiem - Hanna Hall, Kamila Peszko 179
12.1. Specyfika, instrumenty i formy marketingowej komunikacji organizacji z rynkiem 180
12.2. Formy i środki formalnej komunikacji marketingowej z punktu widzenia kandydatów na studia i studentów 182
12.3. Środki i formy marketingowej komunikacji uczelni z kandydatami na studia i studentami - teoria, badania i doświadczenia uczelni 184
Streszczenie/Summary 192
Bibliografia 192
13. Wykorzystanie środków na pomoc materialną w uczelniach wyższych w Polsce w latach 2005-2010 - w świetle badań empirycznych - Anna Rosa, Danuta Kurkus 195
13.1. Pomoc materialna dla studentów - podstawy prawne i procedura przyznania 196
13.2. Prawne formy pomocy materialnej 198
13.3. Wykorzystanie środków publicznych na świadczenia pomocy materialnej dla studentów w wybranych uczelniach wyższych w Polsce w latach 2005-2010 200
13.3.1. Stypendium socjalne 202
13.3.2. Stypendium na wyżywienie i stypendium mieszkaniowe 204
13.3.3. Stypendia specjalne dla niepełnosprawnych 205
13.3.4. Stypendium za wyniki w nauce i sporcie 206
13.3.5. Zapomogi 208
Streszczenie/Summary 211
Bibliografia 212