Książka jest piątym wydaniem klasycznej już pracy Małgorzaty Sidor-Rządkowskiej na temat systemów ocen okresowych. Publikacja ta łączy solidne podstawy teoretyczne z przeglądem rozwiązań stosowanych w praktyce. Kompleksowo omówiono w niej zagadnienia, z którymi należy się zapoznać przed wprowadzeniem systemu ocen sprzyjającego otwartej polityce informacyjnej i wzmacniającego motywację pracowników, takie jak:
powiązanie sposobów oceny z typem działalności i celami strategicznymi organizacji,
planowanie systemów oraz szkolenia osób oceniających,
wybór odpowiednich metod oceny i ustalanie kryteriów,
zasady prowadzenia rozmów oceniających,
ocena oddolna jako uzupełnienie systemu,
unikanie błędów oceniania,
system ocen okresowych na tle głównych aspektów polityki personalnej organizacji.
Autorka przytacza również liczne przykłady i studia przypadków oraz zamieszcza bardzo przydatny zestaw formularzy ocen pracowników.
Publikacja jest przeznaczona nie tylko dla przedstawicieli sektora przedsiębiorstw, ale także administracji publicznej. Zawarte tu metody i wskazówki znajdą zastosowanie zarówno w organizacjach biznesowych, jak i pozakomercyjnych. Stanowi cenne źródło wiedzy dla menedżerów wszystkich szczebli, dyrektorów i pracowników działów personalnych, a także osób zajmujących się naukowo problematyką zarządzania zasobami ludzkimi.
Dr Małgorzata Sidor-Rządkowska doktor nauk humanistycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje jako wykładowca na studiach MBA i podyplomowych, jest także konsultantem ds. personalnych. Prowadzi szkolenia zarówno w sektorze przedsiębiorstw, jak i w administracji publicznej. Autorka wielu książek, m.in.: Zwolnienia pracowników a polityka personalna firmy, Zarządzanie personelem w małej firmie, Kompetencyjne systemy ocen pracowników, Profesjonalny coaching, Zarządzanie zasobami ludzkimi w administracji publicznej, Mentoring. Teoria, praktyka, studia przypadków (red. nauk.). Jest przewodniczącą jury ogólnopolskiego konkursu Top Menedżer HR.
O autorce 11
Wstęp 13
Rozdział 1. Miejsce systemu ocen okresowych w polityce personalnej przedsiębiorstwa 15 1.1. Najważniejsze cele oceny 15 1.2. Formy oceny 17 1.3. Kontrowersje wokół systemów ocen 17 1.4. Wymagania stawiane systemom ocen 20 1.5. Oczekiwania pracowników wobec systemu ocen okresowych 22 Studium przypadku I 23
Rozdział 2. Uwarunkowania systemu ocen 26 2.1. Rodzaj działalności i wielkość organizacji 26 2.2. Cele strategiczne firmy 27 2.3. Metoda zarządzania 30 2.4. Styl kierowania 31 2.5. Poziom kierowania 34 2.6. Poziom wymagań 36 2.7. Autorytet oceniających 36 2.8. Wiek pracowników 37 Studium przypadku II 44
Rozdział 3. Wprowadzanie systemu ocen okresowych 49 3.1. Planowanie działania 49 3.2. Szkolenie osób oceniających 49 3.2.1. Wybór rodzaju szkolenia 50 3.2.2. Wybór miejsca szkolenia 53 3.2.3. Problem wspólnego udziału w szkoleniu przełożonych i podwładnych 53 3.2.4. Ćwiczenia z użyciem kamery wideo 56 3.3. Przygotowanie osób ocenianych 59 Studium przypadku III 63
Rozdział 4. Przegląd najważniejszych zagadnień związanych z tworzeniem systemów ocen 66 4.1. Wybór osób oceniających 66 4.2. 360-stopniowa ocena pracownika 66 4.3. Przygotowanie 360-stopniowej oceny pracowników 71 4.4. Podział osób ocenianych 74 4.5. Ustalanie częstotliwości oceny 77 Studium przypadku IV 78
Rozdział 5. Metody oceny pracowników 80 5.1. Metody relatywne 80 5.1.1. Ranking 80 5.1.2. System porównywania parami 82 5.1.3. Metoda rozkładu normalnego 83 5.2. Metody absolutne 86 5.2.1. Ocena opisowa 86 5.2.2. Punktowa skala ocen 89 5.2.3. Skale ważone 90 5.2.4. Testowa metoda oceny 91 5.2.5. Metoda zdarzeń krytycznych 92 5.2.6. Skale behawioralne (BARS - behavioral anchored rating scale 94 5.2.7. Zarządzanie przez cele - ZPC (management by objectives - MBO 97 5.2.8. Assessment Center ("centrum oceny") 104
Rozdział 6. Ustalanie kryteriów oceny 110 6.1. Kryteria dotyczące efektywności 110 6.2. Kryteria dotyczące kwalifikacji 113 6.3. Kryteria dotyczące zachowań (behawioralne) 114 6.4. Kryteria osobowościowe 115 6.5. Zasady opracowywania kryteriów oceny 117 Studium przypadku VI 124
Rozdział 7. Zasady prowadzenia rozmów z ocenianymi pracownikami 126 7.1. Istota rozmowy oceniającej 126 7.2. Jak prowadzić rozmowę? 129 7.2.1. Wyrażanie szacunku i uznania 130 7.2.2. Formułowanie konstruktywnych uwag krytycznych 134 7.3. Najczęstsze przyczyny złej pracy 136 7.4. Dialog przełożony - podwładny a przyszłe zadania pracownika 137 Studium przypadku VII 138
Rozdział 8. Błędy w procesie oceniania 142 8.1. Błędy "techniczne" 142 8.2. Błędy w sztuce oceniania 142 8.3. Jak unikać błędów oceny? 148 Studium przypadku VIII 151
Rozdział 9. Ocena przełożonych przez podwładnych 154 9.1. "Odwrócenie ról" jako niezbędne uzupełnienie systemu ocen 154 9.2. Doświadczenia niektórych przedsiębiorstw 157 9.3. Zasady wprowadzania oceny przełożonych przez podwładnych 162 Studium przypadku IXa 163 Studium przypadku IXb 165
Rozdział 10. System ocen okresowych a pozostałe aspekty polityki personalnej firmy 167 10.1. System ocen okresowych a polityka płacowa przedsiębiorstwa 167 10.2. System ocen okresowych a polityka szkoleniowa firmy 169 10.3. System ocen okresowych a kształtowanie ścieżek kariery zawodowej pracowników 172 10.4. System ocen okresowych a zwalnianie pracowników 182 Studium przypadku X 186
Zakończenie 189
Aneks. Przykładowe formularze oceny pracowników 191
Bibliografia 247
Indeks 253