Opium / Geza Csath

Był dandysem, maniakiem seksualnym, morfinistą, a wreszcie mordercą i samobójcą. 18 maja ukaże się Opium Gézy Csátha, tom zawierający opowiadania i fragmenty dzienników jednego z najciekawszych pisarzy węgierskich początku XX wieku. Premiera książki odbędzie się podczas Warszawskich Targów Książki, których gościem honorowym są w tym roku Węgry.

Géza Csáth (właśc. József Brenner, 1887–1919) dzieciństwo i wczesną młodość spędził w Szabadce (dziś Subotica), wojwodińskim miasteczku na południowych kresach Węgier, gdzie krzyżowały się kultury, religie, narodowości. Był prozaikiem, dramatopisarzem, autorem dzienników, które prowadził od dzieciństwa, krytykiem muzycznym, kompozytorem, domorosłym skrzypkiem i pianistą, dobrze zapowiadającym się lekarzem psychiatrą, entuzjastą teorii Freuda. Był także dandysem, maniakiem seksualnym, morfinistą, a wreszcie mordercą i samobójcą.

Opium ukazuje dwa oblicza Csátha: w pierwszej części przedstawiamy najlepsze z jego opowiadań, często inspirowane psychoanalizą; w drugiej zaś fragmenty dzienników – przesycony erotyzmem zapis życia artysty targanego typowymi dla przełomu wieków niepokojami, kronikę szaleństwa narkomana, który bezskutecznie walczy z nałogiem.

Tom dopełniają esej Elżbiety Cygielskiej oraz wygłoszona nad trumną Csátha mowa pogrzebowa jego kuzyna, węgierskiego prozaika i poety Dezső Kosztolányiego.

Książka wydana z okazji obchodów Roku Kultury Węgierskiej 2016-2017, dzięki wsparciu Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Handlu Węgier,  Ministerstwa Zasobów Ludzkich Węgier oraz Instytutu Balassiego.

Spis rzeczy
Opowiadania
Świniobicie (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . . . . . . . . . .  
Czarna cisza (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . . .  
Jolán (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Piec (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
Mariska u matki (przełożył Krzysztof Wołosiuk) . . . . . . . . . . .
Spotkałem matkę (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . .
Eroica (przełożył Krzysztof Wołosiuk) . . . . . . . . . . . . . . . .  
Wieczór (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . . .  
Sobotnie wieczory (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . . . . . .  
Ogród czarodzieja (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . . . . . .  
Żaba (przełożył Krzysztof Wołosiuk) . . . . . . . . . . . . . . . . .  
Bajki, które źle się kończą (przełożył Wojciech Obiała) . . . . . . .
Chirurg (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . . .  
Ruda Eszti (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . .
Śmierć czarodzieja (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . .
Ojciec i syn (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . . . .  
Popołudniowy sen (przełożył Miłosz Waligórski) . . . . . . . . . .  
Matkobójstwo (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . .  
Panienka (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . .  
Opium (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . . . . . .  
Józsika (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . . . .
Pista (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . . . . . .  
O tym, jak zabłądziłem... (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . .
Piernikarz Schmith (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . .  
Nervus rerum (przełożył Krzysztof Wołosiuk) . . . . . . . . . . . .  
Rozi (przełożyła Anna Górecka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
Z dziennika prowincjonalnego gimnazjalisty
(przełożył Miłosz Waligórski) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  
Mama Irena (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . . . . .  
Triepow na stole prosektoryjnym
(przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . . . . . . . . .  
Zapomniany sen (przełożyła Elżbieta Cygielska) . . . . . . . . . .  
Mała Emma (przełożył Robert Żmùda-Trzebiatowsczi) . . . . . . .  
Dziennik 1912–1913
Zapiski o lecie 1912 roku (przełożyli Anna Górecka i Maciej Sagata)
Historia mojego morfinizmu (przełożył Maciej Sagata) . . . . . .  
Dezső Kosztolányi, O chorobie i śmierci Gézy Csátha
(przełożył Krzysztof Wołosiuk) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Elżbieta Cygielska, Csáth . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .