Książka to studium plebejskiego doświadczenia politycznego w czasie rewolucji lat 1905–1907. Autor analizuje uczestnictwo robotników w życiu publicznym i ideologiczne obrazy świata u progu „politycznej nowoczesności”. Wtedy to stare podstawy ładu społeczno-politycznego zaczęły kruszeć, nowe grupy ludności domagały się politycznego głosu i ukształtowały się języki polityczne nowoczesnych obozów ideowych. Nowe formy polityki spotkały się z silną, konserwatywną reakcją, która na długi czas ukształtowała polską sferę publiczną. Ponadto w rzadko spotykany sposób łączy naukową głębię i precyzję analizy z komunikatywnością oraz społeczno-polityczną doniosłością. Wydarzenia tamtych lat i ich konsekwencje potraktowane w niej zostały jako synekdocha zjawisk o znacznie szerszym zakresie i o fundamentalnym znaczeniu dla konstytucji współczesnego świata: mechanizmów i narzędzi walki klasowej, procesów budowy państwa, konstrukcji tożsamości narodowej i – co niezwykle istotne – wzajemnych relacji między walką o materialne interesy klas podporządkowanych a kształtowaniem się formacji nacjonalistyczno-populistycznych. Wychodząc od plebejskiego doświadczenia politycznego, autor dociera do przemian politycznych wyobrażeń Narodowej Demokracji i źródeł sukcesów ideowo-politycznych tego ugrupowania. Praca nie tylko wzbogaca naszą wiedzę o rewolucji 1905 r., ale skłania też do namysłu nad całkiem aktualnymi zagadnieniami, dotyczącymi np. współczesnej społeczno-politycznej kondycji Polski.
Podziękowania............................................................................................... 9
WPROWADZENIE.................................................................................... 13
Plebejskie doświadczenie polityczne................................................. 17
Rebelia 1905.......................................................................................... 24
Tendencja demokratyczna i jej wrogowie....................................... 28
Historiograficzna widzialność plebsu................................................ 39
REBELIA..................................................................................................... 49
PROLETARIACKA SFERA PUBLICZNA....................................................... 49
Proletaryzacja....................................................................................... 52
Nowe repertuary kontestacji............................................................... 58
Pierwszy strajk i podmiotowość strajkujących............................... 66
Ulica i fabryka....................................................................................... 77
Demokratyczne podmiotowości i instytucje.................................... 91
Formy samorządu i przejmowania kontroli nad miejscem pracy . 108
Emancypacja intelektualna............................................................. 117
Bycie razem publicznie – podsumowanie...................................... 121
DRUKOWANY SOCJALIZM...................................................................... 127
Działanie odezw.................................................................................. 129
Prasa na ulicach.................................................................................. 135
Odczarowanie cara............................................................................. 144
Mapowanie poznawcze..................................................................... 148
Powołanie podmiotu i udział w polityce........................................ 152
Upodmiotowienie robotników w strukturach językowych......... 158
Idea rewolucji i jej bohaterowie....................................................... 168
Klasowa wspólnota wyobrażona..................................................... 175
Robotnicza opinia i przesuwanie granic tego, co publiczne........ 179
Polaryzacja sfery publicznej............................................................ 183
Nowe poczucie siebie – podsumowanie......................................... 190
PROLETARIACKA BIOGRAFIA I DZIELENIE POSTRZEGALNEGO.............. 194
Wielość opowieści............................................................................... 197
Stracone złudzenia i drogi ucieczki.................................................. 204
Recyrkulacje wiedzy.......................................................................... 207
Przekraczanie siebie........................................................................... 211
Świadoma droga do świata pisania.................................................. 213
Polityka, biografia i emancypacja – podsumowanie.................... 217
REWOLUCJA......................................................................................... 223
REWOLUCJA POLA POLITYCZNEGO........................................................ 223
Dynamika buntu................................................................................. 228
Jednocząca opozycja........................................................................ 231
Krystalizacja politycznych tożsamości.......................................... 239
SDKPiL.................................................................................................... 242
PPS......................................................................................................... 248
Ruch narodowy................................................................................... 252
Naród za wszelką cenę....................................................................... 271
Eskalacja konfliktu wewnątrzklasowego....................................... 280
Lokaut i reakcja.................................................................................. 285
Przekształcenie pola politycznego – podsumowanie.................... 291
REAKCJA................................................................................................. 297
DWOISTOŚĆ LUDU I DEMOKRATYCZNY NADMIAR............................... 297
Wyzwanie demokratyzacji i zmiana pojęciowa............................ 304
Czym jest lud?..................................................................................... 312
Paradoks demokracji......................................................................... 326
Korzenie totalitaryzmu...................................................................... 332
PONOWNE OBSADZENIE PUSTEGO MIEJSCA........................................... 337
Myśli nowoczesnych Polaków.......................................................... 341
Narodowy absolut w czasach kryzysu............................................ 345
Podmiot, walka, polityczność........................................................... 352
Zmagania z tym, co polityczne......................................................... 359
Ponowne obsadzenie miejsca uzasadnienia.................................. 365
NARODOWA DEMOKRACJA W OBLICZU REBELII................................. 375
Koniunktura kryzysu – moment polityczny................................... 377
Próg rewolucji...................................................................................... 383
Bunt mas.............................................................................................. 387
Okiełznać żywioł................................................................................ 393
Lud pod kontrolą............................................................................... 397
Rekonfiguracja: Narodowa Demokracja jako nowocześni konserwatyści 407
ZAKOŃCZENIE..................................................................................... 421
EFEKT ODWRÓCENIA............................................................................ 421
Żydzi i motłoch.................................................................................. 428
Liberalna trwoga mas....................................................................... 437
Patogeneza polskiej sfery publicznej............................................. 449
Omówienie bazy źródłowej.................................................................... 459
Odezwy polityczne............................................................................ 460
Materiały biograficzne..................................................................... 462
Prasa..................................................................................................... 463
Pozostałe materiały.......................................................................... 463
Wykaz skrótów......................................................................................... 465
Bibliografia................................................................................................ 467
Summary. Rebellion and Reaction. The 1905 Revolution
in Russian Poland and Plebeian Political Experience........................ 505
Indeks nazwisk......................................................................................... 513