Praca Davida Brophy’ego ‒ jednego z najwybitniejszych światowych autorytetów zajmujących się historią Ujgurów ‒ powstała jako efekt wieloletnich badań archiwalnych i terenowych i jest najpełniejszą jak dotąd monografią prezentującą całość transgranicznej problematyki formowania się narodu ujgurskiego. Obejmuje zwłaszcza okres przełomu XIX i XX wieku, dotychczas na ogół ściśle rozgraniczany na dzieje współczesnego Turkiestanu Wschodniego, tj. chińskiego Xinjiangu oraz społeczności ujgurskiej w dawnej Rosji i ZSRR, a obecnie w niepodległych republikach Azji Środkowej. Co ważne, D. Brophy zachowuje chłodny dystans i neutralność badacza, koncentrując się na faktografii, interpretacji historycznej i prezentacji oddolnego, wynikającego z dynamiki społecznej i aspiracji politycznych procesu tworzenia się narodu, z jednej strony poddanego presji potęg politycznych – Chin, Rosji / ZSRR oraz imperium osmańskiego, a z drugiej tkwiącego w kanonach islamu. Nowatorskim podejściem autora jest to, że nie traktuje on Ujgurii / Xinjiangu jako niczyich peryferii, lecz jako punkt styczny mocarstw i ich interesów.
Wstęp
Skrzyżowanie imperiów i porty traktatowe w Xinjiangu
Dżadidyzm i naród w Rosji i Chinach
Karawany i komuniści
Xinjiang w świecie rewolucji
Rozdział 1. Ludzie i miejsce w chińskim Turkistanie
Od stepu do siewów: Ujgurzy i Ujgurystan
Dziedzictwo turko-mongolskie
Dżungarski system stanowy
Kim byli muzułmanie w turbanach?
Andiżańczycy i Kaszgarczycy
Orientalizm i tożsamość Ujgurów
Triumf turkologii
Rozdział 2. Tworzenie kolonialnej granicy
Powstanie muzułmańskie w Xinjiangu
Rosyjska okupacja Ili
Handel nadgraniczny i pojawienie się bogaczy
Negocjacje traktatu rosyjsko-qingowskiego i odzyskanie Ili
Exodus Taranczów do Siedmiorzecza
Tworzenie prowincji Xinjiang
Porty traktatowe Xinjiangu i rosyjscy aksakałowie
Ekstraterytorialność i kwestia poddaństwa
Kaszgarska migracja za pracą
Rozdział 3. Reformy imperium i islamu – między Turkistanem i Turcją
Osmanowie i chińscy muzułmanie
Z Doliny Ili do Stambułu
Rewolucja 1905 roku i Taranczowie
Kupcy i mandaryni w Kaszgarze
Szami Damolla i kwestia maktabów w Kaszgarze
Kaszgarski dżadidysta: Abdulkadir Damolla
Rozdział 4. Koniec imperium i zwrot rasowy
Rewolucja Xinhai w Xinjiangu
Kariera Yanga Zengxina
Kaszgarscy aksakałowie
Młodoturcy i młodokaszgarczycy
Eksploracja chińskiego Turkistanu przez rosyjskich muzułmanów
Ujgurzy i Turcy z Turanu
Rozdział 5. Rebelia, rewolucja i wojna domowa
Tragedia Taranczów
Czerwona i biała dyplomacja w dolinie Ili
Abdullah Rozybakijew i Klub Ujgurski
Organizowanie kaszgarskiej diaspory
Kadir Hadżi i rywalizacja o tytuł aksakała w Wiernym
Czy Wschód będzie czerwony?
Rozdział 6. Od partii do narodu
Wzrost i upadek Ujgurskiego Związku Rewolucyjnego
Trzy narodowości ujgurskie
Muzułmanie, Mongołowie i Komintern
Taszkient 1924: rozłam
Delimitacja narodów i groźba asymilacji
Z Ujgurystów – Ujgurzy?
Rozdział 7. Między rewolucją chińską a rewolucją stalinowską
Xinjiang w radzieckim cieniu
Wielka rebelia co sześćdziesiąt lat?
Kontakty nadgraniczne i represje w 1927 roku
Siedmiorzecze: Od frontu kulturalnego do rewolucji kulturalnej
Latynizacja i ortodoksja lingwistyczna
Rozdział 8. Bitwa o Xinjiang i naród ujgurski
Echa ekspedycji północnej
Powstanie w Hami i Mongołowie
Autonomia Południowego Turkistanu i Republika Wschodniego Turkistanu
Ujgurska rebelia?
Widok z drugiej strony granicy
Sheng Shicai i ujgurskie minzu
Nacjonalizm ujgurski i czerwony terror
Wnioski
Wojny o historię w przeddzień wyzwolenia
Państwo klasyfikujące i związane z nim problemy
Historie równoległe
Przypisy
Skróty
Nota transkrypcyjna
Wybrana bibliografia
Podziękowania
Ilustracje